DRI: Kako je potrošeno 30 miliona evra donacija EK

Kolegijum Državne revizorske institucije (DRI) dao je uslovno mišljenje na finansijsku reviziju i negativno mišljenje na reviziju pravilnosti Predloga zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2023. godinu, saopšteno je iz te institucije.

Od početka godine do kraja oktobra prošle godine budžet je sprovodila Vlada Dritana Abazovića, a od kraja oktobra do kraja godine Vlada sadašnjeg premijera Milojka Spajića, čije je ministarstvo finansija pripremilo Završni račun.

Reviziju je radio kolegijum DRI u kojem su bili dr Milan Dabović, član Senata i rukovodilac Kolegijuma, i Nikola N. Kovačević, predsjedavajući Senatom DRI, senator i član Kolegijuma.

„Državna revizorska institucija skreće pažnju da su revizijom Predloga zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2023. godinu utvrđene nepravilnosti, kojima se koriguje budžetski rezultat i promjena neto gotovine. Nakon izvršenih korekcija, gotovinski deficit iznosi 2.616.036,21 evra (u Predlogu zakona o završnom računu budžeta za 2023. godinu iskazan gotovinski suficit u iznosu 11.187.308,03 evra), modifikovani gotovinski deficit 4.864.762,93 evra (u Predlogu zakona iskazan modifikovani suficit u iznosu 8.938.581,31 €), neto promjena gotovinskih depozita 36.819.209,15 evra (iznos 33.719.266,15 evra u Predlogu zakona), dok stanje gotovine na 31.12.2023. godine iznosi 83.139.530,03 evra (iznos 80.039.587,03 evra u Predlogu zakona)”, stoji u izvještaju DRI.

Pored toga Revizijom je utvrđeno da u Glavnoj knjizi trezora nije evidentirano 16 miliona evra, koji su, pored ostalih nepravilnosti, presudno uticali na promjenu budžetskog rezultata.

“Imajući u vidu da se nakon izvršenih korekcija mijenja budžetski rezultat, DRI preporučuje da Vlada Crne Gore razmotri mogućnost pripreme amandmana na Predlog zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2023. godinu“, navedeno je u izvještaju DRI.
Kod revizije pravilnosti, nadležni Kolegijum, kako je navedeno, izrazio je negativno mišljenje iz razloga što Poreska uprava nije izradila Završni poreski račun za 2023. godinu do 31. marta, i isti nije mogao biti obrađen već drugu godinu zaredom, kao i zbog kršenja drugih zakonskih odredbi, koje uređuju funkcionisanje fiskalnog sistema i imaju imperativnu primjenu.

„Ministarstvo finansija nije obezbijedilo evidenciju obaveza u Glavnoj knjizi trezora u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Crne Gore i budžete opština, već samo evidenciju stanja obaveza na kraju godine po osnovu dostavljenih izvještaja potrošačkih jedinica. Revizijom Izvještaja o neizmirenim obavezama, utvrđeno je da su sljedeće potrošačke jedinice izvršile ugovaranje obaveza iznad planiranih i odobrenih sredstava i to: Zavod za školstvo, Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove i Fond penzijskog i invalidskog osiguranja. Revizijom je utvrđeno da dio računa, koji su bili iskazani u Predlogu zakona o završnom računu za 2022. godinu, a koji se odnosi na donatorske račune javnih ustanova nijesu objelodanjeni na 31.12.2023. godine, što uslovljava iskazivanje rezerve u vezi zaključka o ukupnom stanju sredstava na državnim računima koji nose oznaku ‘PIB potrošačkih jedinica’ i ‘Računi javnih ustanova”, navodi DRI.

U postupku revizije, kako kažu, nije bilo moguće utvrditi u kom iznosu i za koju namjenu su utrošena sredstva, koja se odnose na direktnu donaciju Evropske komisije u iznosu od 30.500.000 evra iz razloga što kod potrošačkih jedinica koje sprovode program budžetske podrške ne postoji naziv programa ili aktivnosti, koje bi dovelo u vezu izvor sredstava Evopske komisije sa namjenom odnosno potrošnjom budžetskih sredstava.

Pored toga, kao i da Ministarstvo finansija nije otvorilo poseban račun za svaki pojedinačni Finansijski sporazum ili Odluku Evropske komisije, na kom će se evidentirati povlačenje sredstava dobijenih u okviru pretpristupne pomoći Evropske unije.

Revizijom je utvrđeno i da su za obavljanje poslova, koji su definisani aktom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji zaključivani ugovori o konsultantskim uslugama (Uprava za kapitalne projekte) i ugovori o djelu (Ministarstvo finansija, Ministarstvo saobraćaja i pomorstva, Uprava za inspekcijske poslove i Uprava za katastar i državnu imovinu).

„Prekoračenje dozvoljene potrošnje sredstava budžetske rezerve za finansiranje redovnih djelatnosti potrošačke jedinice je utvrđeno kod pet jedinica: Ministarstvo ljudskih i manjinskih prava, Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i urbanizma, Ministarstvo pravde, Ministarstvo sporta i mladih i Ministarstvo kapitalnih investicija. Revizijom kapitalnog budžeta utvrđeno je da opštine nijesu ili su neredovno izvještavale Upravu za kapitalne projekte o realizaciji zaključenih ugovora o realizaciji posebnog programa i ugovore o namjenskoj potrošnji sredstava iz Posebnog programa (sredstva od ekonomskog državljanstva)”, navode u DRI.

U oblasti javnog duga, revizijom je utvrđeno je da ne postoje detaljnije procedure za način evidentiranja i izvještavanja o javnom dugu.

“Kada je riječ o evidenciji državne imovine, nadležno ministarstvo i Uprava za državnu imovinu nijesu stavili u funkciju softver za vođenje jedinstvene evidencije i registra nepokretnosti. Uprava za državnu imovinu nije izvršila procjenu popisanih nepokretnosti u državnoj svojini“, kaže se u izvještaju DRI.

U cilju unapređenja fiskalnog sistema, nadležni Kolegijum je dao Skupštini i Vladi tri sistemske preporuke: da se pravna lica, koja su dio sistema finansiranja po osnovu javnih prihoda (JP Morsko dobro, Fond za zaštitu životne sredine d.o.o, Veterinarska komora i ambulante) finansiraju kroz sistem budžeta Crne Gore; da Skupština Crne Gore, u cilju usklađivanja sa Zakonom o budžetu i fiskalnoj odgovornosti, razmotri mogućnost da izmijeni normu godišnjeg zakona o budžetu, koja se odnosi na konsolidaciju sopstvenih prihoda javnih ustanova, tako da se u Glavnoj knjizi trezora evidentiraju svi nekonsolidovani primici i izdaci svih javnih ustanova koje se finansiraju iz budžeta Crne Gore i da Vlada prilikom donošenja uredbe o organizacionim promjenama potrošačkih jedinica, utvrdi i nadležnosti koje se odnose na izradu godišnjih finansijskih izvještaja.

„U odnosu na Zaključak Skupštine Crne Gore povodom razmatranja Predloga zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2022. godine i Izvještaja o reviziji Predloga zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2022. godinu, Državna revizorska institucije je, na osnovu nalaza utvrđenih revizijom Predloga zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2023. godinu utvrdila da je realizovano 30% preporuka datih u Izvještaju o reviziji Predloga zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2022. godinu, 8% djelimično realizovano, 56% nije realizovano, 4% preporuka nije primjenjivo, dok za 2% preporuka nije utvrđen status“, zaključuje se u izvještaju DRI, prenosi RTCG.