„Geopolitička pozicija Srbije i ‘francuski rafali’“
Piše: Ognjen Karanović, istoričar
U tzv. prestonicama (Srbiji nenaklonjenih) država zapadnog Balkana, ali i u onim sa „širih“ svetskih meridijana, podignut je visok stepen uzbune kada je prilikom posete predsednika Francuske Emanuela Makrona našoj zemlji, za potrebe oružanih snaga Republike Srbije, u Beogradu potpisan sporazum o kupovini 12 F4-R ratnih aviona (devet jednoseda i tri dvoseda). Sada već čuveni rafali kupljeni su po ceni od 2,7 milijardi evra, a prvi aparati biće prebačeni u našu državu 2028. godine, dok će kompletna grupa letelica pronaći svoje mesto u floti srpskog ratnog vazduhoplovstva do 2030. godine. Na opisani način Srbija je postala osmi kupac a budući treći korisnik ovih moćnih francuskih letelica. Tačnije, Srbija i njeno Ratno vazduhoplovstvo i protivvazdušna odbrana biće opremljeni sa poslednjom generacijom francuskih rafala i to posle Ujedinjenih Arapskih Emirata i same Francuske. U vezi sa nabavkom rafala i modernizovanjem srpske ratne vazduhoplovne flote antisrpski politički diskurs u delu usahle opozicione platforme u Beogradu, kao i kod određenih predstavnika velikih sila i njihovih satelita na Balkanu, pojačan je još od 2021. godine kada je prvi put javnosti nagoveštena mogućnost kupovine francuskih aviona. Postavljamo pitanje iz kojih razloga je navedena informacija toliko uznemirila političke strukture zapadnobalkanskih državica (u prvom redu Hrvatsku i političko Sarajevo), kao i pojedine velike sile sa geopolitičkog Istoka i Zapada. Uzmimo u obzir i činjenicu da su državno rukovodstvo Republike Srbije i predsednik Aleksandar Vučić s izrazitim stepenom političkog razumevanja i mira prihvatili činjenicu da su hrvatske oružane snage takođe sprovele nabavku francuskih (doduše polovnih) rafala pre koju godinu i to po ceni od jedne milijarde evra. Takođe, nesporna je činjenica da su pomahnitali miljenik „gordog Albiona“ Aljbin Kurti i ostatak njegovih separatističkih političkih struktura albanskog naroda u južnoj srpskoj pokrajini izvršili nabavku čuvenih turskih dronova „barjaktar“, moćnog oružja koje se nije u velikoj meri proslavilo u ukrajinskom ratnom paklu. Sa druge strane, potpuno je jasno da bošnjačke nacionalističe strukture u političkom Sarajevu neprekidno popunjavaju zalihe različitih komada naoružanja i municije u skladištima širom Federacije Bosne i Hercegovine i to na veoma lukrativan način. U vezi sa tim činjenicama posebno je zanimljiva procedura nabavke oružja za bošnjačku nacionalnu i militantnu komponentu u političkoj i vojnoj strukturi Bosne i Hercegovine. Naime, prema odredbama Dejtonskog mirovnog sporazuma i drugim relevantnim (čak međunarodnim) propisima koji regulišu kvalitet i kvantitet materijalne i logističke opremljenosti Oružanih snaga u Bosni i Hercegovini namenska industrija u ovoj neodrživoj državi ima pravo i mogućnost da proizvodi i distribuira naoružanje i opremu za potrebe oružanih snaga drugih država u svetu. Međutim, Bosni i Hercegovini uskraćeno je pravo da uvozi naoružanje ili da ga njena namenska industrija proizvodi u značajnijoj meri za potrebe Oružanih snaga BiH. Kako bi zaobišli ovu legislativnu barijeru, političke strukture u Sarajevu, nadahnute sentimentom novobošnjačkog nacionalizma i neprestane potrebe da BiH posmatraju kao unitarnu državu (bez entiteta, ali i Srba i Hrvata) u kojoj bi bošnjački narod imao „sto posto vlasti na sto posto teritorije“, dosetile su se jednog „kraćeg puta“ u naporima da se dokopaju „pušaka, tenkova i dronova“. Svemoćne turkijske oružane snage postale su gotovo glavni spoljnotrgovinski partner kada je reč o izvozu dobara proizvedenih u okviru namenske industrije u Federaciji Bosne i Hercegovine. U proteklih nekoliko godina oružane snage Turske sklopile su više desetina izuzetno vrednih ugovora sa kompanijama namenske industrije u Federaciji BiH, prema čijim su odredbama navedeni privredni subjekti za potrebe zvanične Ankare prozveli nekoliko tona komada naoružanja i municije. Zanimljiva je okolnost prema kojoj su nadležne institucije i njihovi predstavnici u Turskoj potpuno „zaboravili“ da proizvedenu, kupljenu i plaćenu robu iz Federacije Bosne i Hercegovine konačno dopreme u vojna skladišta „Erdoganove velesile“. Tako ta vojna i logistička oprema i naoružanje već godinama „možda prezreni i zaboravljeni“ čame u bosanskohercegovačkim vojnim skladištima na periferijama Sarajeva, Zenice i Tuzle. Očigledno čekaju trenutak kad će neko da se seti da se navedeno naoružanje nalazi u blizini „pašinog konaka“ u Sarajevu.
Dakle, potpuno je evidentno da se politički ostrašćene nacionalne elite Hrvatske, Bošnjaka i Albanaca na Kosmetu i te kako naoružavaju. Ne bi trebalo posebno da ukazujemo na dvoipogodišnji „ograničeni svetski rat“ koji svoje najkrvavije izraze pokazuje na ratištima u Ukrajini, Rusiji, ali i na Bliskom istoku, posebno u Gazi. Šta je onda neobično u postupcima da i zvanični Beograd pokuša da obnovi svoje (do 2012. godine) dobrano zapuštene ili uništene a svakako i prezrene oružane snage? U sklopu tih napora na koji način nabavka rafala iz Francuske može biti ocenjena „kao akt agresije“ (prema navodima ideološki obojenih medija u Sarajevu, Zagrebu i Prištini) ili kao „nepotreban i skup čin, a svakako i kao izraz agresije“, kako izveštavaju opozicioni prozapadni i proistočni mediji, zamislite, u Srbiji?! Odavno koncipirana, pothranjivana i često agresivna antisrpska politika pojedinih velikih sila i njihovih „ekspozitura“ u državicama postjugoslovenskog kulturnog i političkog prostora može biti i razumljiva kada se neprestano suočava sa meteorskim napretkom i trijumfom srpske ekonomije, njenog privrednog sistema, zatim impozantnim rezultatima obnove i zaštite nacionalnog identiteta i iznad svih afirmacijom državotvorne kolektive svesti srpskog etnosa, a sve u okvirima postojanja sigurne, jake i državničke politike suverenizma, nacionalne nezavisnosti, vojne neutralnosti i stabilnosti naše zemlje. Dati decenijski trijumf naše zemlje predstavlja besmrtnu ideju i produkt politike koju reprezentuje i personalno izražava Aleksandar Vučić, predsednik Republike Srbije. Otuda se i „otrovne strele“ usmerene prema srpskoj državi redovno prepliću sa političkim napadima ad hominem na predsednika Srbije. Bilo koja osoba na svetu, a da raspolaže sa minimumom razvijene političke svesti, razumeće da ne postoji jaka i stabilna država bez opremljene i respektabilne vojne sile. Posebno takvih država nema u okolnostima čak i neobjavljenog svetskog rata, u kome čovečanstvo tavori od 2022. godine kada je podignut „nepremostivi ledeni zid“ između političkog Istoka i Zapada. Dakle, to je još jedan aksiom koji ne bi trebalo nanovo dokazivati. Bez obzira na neminovnu zapanjenost svih istinskih srpskih rodoljuba zbog činjenice da su neki pojedinci i grupe u Beogradu „razapeli svoje otrovne strele“ nakon kupovine francuskih rafala, bili bismo licemerni ukoliko ne bismo razumeli zbog čega jedan deo političke javnosti i čuvenih akademskih elita (inteligencije) u Srbiji negoduje kada dobije uvid u još jedan korak u obnovi srpske vatrene moći. Opozicioni politički pol u Srbiji podeljen je u dva dela. Jedan pripada tzv. serklu onih političkih snaga koje se u sopstvenim aktivnostima oslanjaju na uticaj velikih sila sa političkog Zapada. To je grupacija političara koja je u periodu posle 5. oktobra 2000. godine bespoštedno uništavala logističke resurse, kapacitete i formacijsko ustrojstvo srpske vojske, sa beslovesnom tvrdnjom da nacionalna vojna sila u Srbiji nije potrebna i da je zahtevna za održavanje i opremanje. Ne nužno, ali te snage uglavnom pripadaju korpusu čuvene „drugosrbijske“ političke scene, često ostrašćene u mržnji prema svim pojavnim oblicima srpskog patriotizma i nacionalnog identiteta većinskog i konstitutivnog naroda u Republici Srbiji i Republici Srpskoj. Bilo koja Srbija za njih je velika i nijedna nije dovoljno mala da bi bila prihvatljiva. Za pomenute snage svi nacionalni identiteti južnoslovenskih naroda i njihove državice su legitimni, osim srpskog naroda i njegove otadžbine. Srbiju (razume se bez južne i severne pokrajine) zamišljaju kao prostor gde bi trebalo da egzistira neki politički entitet koji bi trebalo da ponese naziv „Neojugoslavija“ ili „Evropija“, jer u skladu sa doktrinama njihovih komunističkih, često bioloških, a svakako ideoloških i duhovnih predaka iz treće i četvrte decenije prethodnog veka i oni smatraju da postojanje srpskog nacionalnog identiteta, ali i njegove države, predstavljaju fundamentalne prepreke za bilo koji progresivan put zapadnog Balkana u „srećniju budućnost“ projektovanu u okvirima političkog Zapada.
Nasuprot njima (a i razumu) postoje i opoziciono opredeljene političke snage u Srbiji, uglavnom skoncentrisane na desnom političkom polu (bez vidljivih pokazatelja tvrde za sebe da su nacionalisti i patriote), koje se takođe oštro protive kupovini francuskih rafala ali i bilo kom vidu saradnje, pa i komunikacije između srpskog naroda, sa jedne strane, i zemalja i njihovih političkih centara moći na Zapadu, sa druge strane. Opisane političke snage stoje na stanovištu da bi spoljnopolitički kurs Srbije trebalo da bude isključivo orijentisan prema Ruskoj Federaciji (čak ne i prema političkom Istoku i globalnom Jugu u celini), pa sledstveno ovoj genijalnoj agendi zvanični Beograd bi naoružanje trebalo da nabavlja isključivo od zvanične Moskve. Pritom, ovi dušebrižnici navodno zaboravljaju da je Srbija kupila i platila četiri desantno-jurišna helikoptera Mi-35M (Srbija već ima četiri), tri transportna višenamenska helikoptera Mi-17V-5 (Vojska Srbije raspolaže sa pet ovakvih letelica), dve baterije artiljerijsko-raketnih sistema PVO Pancir-S1M (u naoružanju je već baterija Pancira-S1E) i nepoznat broj sistema za protivelektronska dejstva Repelent i Krasuha. Pomenuta oprema i sistemi kupljeni su u Ruskoj Federaciji do februara 2022. godine, ali nakon uspostavljanja zapadnih sankcija prema zvaničnoj Moskvi Srbija ne raspolaže mogućnostima prebacivanja navedene robe do naše zemlje s obzirom na to da su granice naše velike zaštitnice hiljadama kilometara udaljene od Beograda. Sve te političke snage s opozicionim sentimentima u Beogradu namerno ili slučajno zaboravljaju da u okolnostima kada ceo svet ratuje i očigledno i zastrašujuće ostaje željan krvi i razaranja, Srbija neguje svoju stabilnost i iznad svega mir. Da bi to postigla ili očuvala neophodno je da sledimo više nego produktivnu suverenističku poziciju vojne (svakako ne i političke) neutralnosti, gde smo ostali zemlja okružena „NATO okeanom“, ali koja jedina nije uvela bilo koji embargo prema Ruskoj Federaciji. Podsetimo se da avioni nacionalne vazdušno-transportne kompanije „Er Srbija“ jedini pružaju usluge prevoza između Begrada i Moskve. Takođe, Srbija ne zaboravlja svoje istorijske saveznike i zaštitnike poput Rusije koja u međunarodnoj areni predstavlja snažan oslonac za zaštitu srpskog (ugroženog) suvereniteta i teritorijalnog integriteta naše države u južnoj pokrajini. Svakako, Ruska Federacija je garant Dejtonskog sporazuma koji podrazumeva opstanak Republike Srpske, a samim tim i milion Srba zapadno od reke Drine. Baš u ovim rečima otkrivamo koliko su naši nacionalni interesi i egzistencija srpskog etnosa ugroženi na Kosmetu i van međunarodno utvrđenih granica Srbije. Praktično, Kosmet i Bosna i Hercegovina nalaze se pod protektoratom političkog Zapada i njegove snažne vojne instituicije NATO. Listom sve vodeće članice NATO u južnoj srpskoj pokrajini priznaju nekakvu lažnu nezavisnost albanskog sepratističkog pokreta kao predloška za konačno uzdizanje šovinističke Velike Albanije. Albanija, Severna Makedonija, Bugarska, Rumunija, Mađarska, Hrvatska i Crna Gora punopravne su članice NATO, dok su četiri od ovih sedam država takođe zemlje Evropske unije. Sa druge strane, oko 60 procenata spoljnotrgovinskih poslova Srbija ostvaruje s Evropskom unijom, čijoj se dominaciji (na sreću) opasno približava i nama prijateljski „džin sa Istoka“, odnosno Narodna Republika Kina.
Podsetimo se, iz NR Kine oružane snage Srbije nabavile su protivraketne sisteme FK-3. Zar ovi podaci ne ukazuju na činjenicu da Srbija ne želi ni prozapadnu, ni proistočnu politiku, već svoju – srpsku ili prosrpsku. Što bi državni vrh i vladajuću političku strukturu u Srbiji trebalo da zanimaju (osim ako u delovanju tih snaga ne postoje elementi krivičnih dela) spoljnopolitički sentimenti (obično opervaženi nitima finansijkih ogrtača iz Berlina, Moskve ili Vašingtona) opoziciono opredeljenih srpskih političara i njihove inteligencije?! Sve dok suverenistička i vojnoneutralna pozicija strateške politike Srbiji obezbeđuje stabilnost, rast kapitalnih investicija iz inostranstva, jačanje srpske ekonomije, ugled u svetu i iznad svega zaštitu nacionalnih interesa i suvereniteta kao i teritorijalnog integriteta naše zemlje, Beograd bi trebalo da razvija svoje partnerske relacije sa svim geopolitičkim centrima moći u svetu. Tako istinski možemo da budemo Istok Zapadu a Zapad Istoku, odnosno „balkanska Švajcarska“. Ukoliko Srbiji bude pružena mogućnost da nabavlja oružje i opremu iz Sjedinjenih Američkih Država, Beograd ni slučajno ne bi trebalo da propusti tu šansu. Doduše, dobili smo signal iz SAD da njihova zemlja bojevo oružje i municiju može da proda jedino državama sa kojima ima isntitucionalno uspostavljen saveznički odnos. Nesumnjivo, nakon odlaska Angele Merkel sa političke scene, Francuska je ponovo uzdigla svoj geopolitički interes na zapadnom Balkanu koji je surovo zapostavila nakon Drugog svetskog rata. Posle kupovine rafala, posete Makrona Beogradu, principijelne podrške evropskim integracijama Srbije, zaustavljanja, makar i privremenog, procedure učlanjenja Privremenih institucija iz Prištine u Savet Evrope, Francuska je među prvim velikim silama sa Zapada priznala vojnu netralnost i suverenističku poziciju Srbije u ovoj globalnoj razvalini od geopolitičkih relacija u svetu. Nije li to ogroman uspeh spoljnopolitičke orijentacije Srbije, gde više niko ozbiljan ne zahteva od zvaničnog Beograda da uvede sankcije Moskvi i da prekine saradnju sa Rusijom? Nije li i za Srbiju bolje da francuska politika podigne ulog svojih interesa na zapadnom Balkanu, te da Beograd postane strateška tačka oslanjanja zvaničnog Pariza na geopolitičke procese na evropskom Jugoistoku, kad je već Hrvatska ostala zona uticaja Nemačke, a Albanija Sjedinjenih Američkih Država?! Uz podršku projektu „Jadar“ koja stiže iz gotovo svih svetskih prestonica i rast stranih investicija, ne čini li nam se da je onaj „mrak koji je najgušći pred zoru“ konačno počeo da ustupa „mesto jutarnjoj svetlosti“.
(KCNS)
(Mišljenja i stavovi objavljeni u rubrikama „Drugi pišu“ i „Kolumne“ nisu nužno i stavovi redakcije portala „Borba“)