Zanatska komora CG očekuje finansijsku podršku države zanatlijama kroz različite komponente planiranih programa

Izvršna direktorica Zanatske komore Crne Gore, Sanja Đurović smatra da se zanatstvo more čuvati, obnavljati i razvijati, jer je ono specifična preduzetnička profesija koja se pretežno obavlja sopstvenim znanjem, posebnim umijećem, zanatskim vještinama i ručnim radom, a pogotovo je zbog toga jer je zbog toga što kao sofisticirana i kreativna djelatnost u kojoj se ostvaruje posebna vrsta konekcije između stvaraoca, djela ruku, uma i duše i krajnjeg korisnika, generiše nezamjenjivu vrijednost.

„Zanatstvo je jedna od osnovnih pokretačkih snaga bržeg privrednog razvoja, pa je vrlo važno da država svojom politikom i odgovarajućim mjerama obezbijedi institucionalni okvir za razvoj ovog segmenta privrede, što, između ostalog, podrazumijeva konkretnu podršku države kroz odgovarajuće subvencije i programe podrške privredi, koji obezbjeđuju potrebna sredstva, uz jasan legislativni okvir“ – poručuje Đurovićeva.

Ona dalje kaže da su Crnoj Gori potrebne sveobuhvatne društvene reforme, koje moraju uključiti i reformu zanatske oblasti.

„Zanatska komora Crne Gore računa da će proces donošenja Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o zanatstvu, pokrenut 2023. godine biti uspješno realizovan u tekućoj godini u interesu zanatstva, imati pozitivne uticaje i efekte u praksi i donijeti boljitak i napredak ove značajne oblasti crnogorske privrede, kao i obezbijediti paralelno očuvanje tradicionalnih činilaca uz osavremenjavanje i nužne tehnološke promjene i razvoj u sferi zanatstva Crne Gore“ – dodaje izvršna direktorica Zanatske komore Crne Gore.

Ministarstvo ekonomskog razvoja je tokom protekle 2023. godine sprovelo i realizovalo Program za promociju i razvoj zanatstva u cilju oživljavanja i snažnije afirmacije zanatske djelatnosti, odnosno podsticanja razvoja crnogorskih zanata kroz pružanje finansijske podrške za nabavku opreme i alata, kao i promotivnih aktivnosti organizacije i učestvovanja na domaćim i međunarodnim sajmovima i manifestacijama i izrade promotivnog materijala.

Slične programe država je sprovodila od 2018. godine, od kada do poslednjeg poziva za učešće u dodjeli bespovratnih sredstava je broj korisnika programa značajno uvećan i bitno su pojednostavljene pravne procedure i smanjene administrativne barijere za prijavljivanje, koje je u potpunosti digitalizovano, i to najviše zbog efikasnosti u komunikaciji, podnošenja i obrađivanja zahtjeva. No, i pored smanjenja i eliminisanja navedenih administrativnih prepreka, kao i pored velikog značaja i koristi od bespovratno dodijeljenih sredstava za razvoj zanatske djelatnosti, odziv zanatlija je u proteklih pet godina trajanja programa bio neočekivano nizak.

„Zato je cilj i zadatak Zanatske komore Crne Gore, kao zastupnika i zaštitnika prava i interesa  zanatlija, da ih blagovremeno i potpuno informiše o mogućnostima i subvencijama koje kroz odgovarajuće programe podrške država obezbjeđuje zanatlijama i da se maksimalno zalaže da sistemi podrške održe, promovišu, pospješuju, proširuju i jačaju, u interesu zanatstva, privrede, društva i države“ – ističe Đurovićeva.

Zbog čega je važna podrška države zanatlijama i zanatskoj djelatnosti i kako to može pozitivno uticati na privredu i društvo?

„Podrška i podsticaj države u ovoj oblasti može biti ključni zamajac očuvanju i razvoju zanatstva i dodatni impuls unaprjeđenju ove oblasti privrede.

Država finansijskom bespovratnom podrškom kroz raličite komponente predviđene programima koji se sprovode može značajno uticati na:

–  Unaprjeđenje i osavremenjavanje procesa proizvodnje;

–  Poboljšanje kvaliteta proizvoda i usluga i njihovu bolju promociju;

–  Jačanje konkurentnosti zanata;

–  Povećanje broja zanatlija;

–  Povećanje konkurentnosti postojećih zanatlija i njihovog boljeg pozicioniranja na tržištu;

–  Očuvanje starih tradicionalnih zanata;

– Povećanje prepoznatljivosti crnogorskih proizvoda u zemlji i šire;

– Povećanje  mogućnosti porasta izvoza;

–  Povećanje zaposlenosti;

–  Obučavanje potrebnih kadrova;

–  Afirmisanje kreativnosti;

–  Podsticanje inventivnosti;

–  Smanjenje siromaštva;

–  Smanjenje sive ekonomije;

–  Podsticanje pokretanja, očuvanja, rasta i razvoja malih i porodičnih biznisa;

– Podsticanje investicija;

–  Stvaranje nove i dodatne vrijednosti;

– Motivisanje mladih ljudi da u našoj državi privređuju, da u njoj ostanu i doprinesu bržem ukupnom ekonomskom rastu i razvoju Crne Gore.“

Jedna od važnih preporuka EU Crnoj Gori zbog napretka u evropskim integracijama je izgradnja transparentnog sistema državne pomoći. Shodno tome, kao i zbog velike važnosti subvencija države za opstanak, očuvanje i razvoj zanatstva u Crnoj Gori, Zanatska komora Crne Gore očekuje da odgovarajući oblici finansijske podrške zanatlijama kroz različite komponente planiranih programa ni ove godine neće izostati.

Transparentnost i inkluzivnost su očekivani elementi Programa za unaprjeđenje konkurentnosti privrede, koji bi, skladno planovima, država trebalo da definiše i sprovede u toku 2024. godine za podršku preduzetnicima, mikoro, malim i srednjim preduzećima kako bi se postigla potrebna efikasnost i efektivnost u implementaciji programa, pa je neophodna odgovarajuća interakcija i saradnja privrede i države za najkvalitetniju platformu podrške i najbolje rezultate u realizaciji i ostvarenim učincima na mikro i makro nivou.

„Zanatska komora Crne Gore drži važnim da se zanatlije u Crnoj Gori upoznaju sa iskustvima korisnika Programa za razvoj i promociju zanatstva i njihovim stavovima o koristima, prednostima i nedostacima ovoga programa i komponenti drugih programa podrške, pa je adekvatno javno prezentovanje i promocija načina i komponenti podrške koju država obezbjeđuje vrlo važna i Zanatska komora će dati svoj doprinos potpunom informisanju zanatlija i ostvarivanju benefita kroz subvencije koje odgovarajućim realizacijama mogu značajno unaprijediti zanatsvo i podstaći ukupni razvoj u Crnoj Gori“ – obećava Đurović, izvršna direktorica Zanatske komore Crne Gore.