Ko hoće da zatvori sjednicu Savjeta bezbjednosti Ujedinjenih nacija o KiM?

Savjet bezbjednosti Ujedinjenih nacija održaće 23. oktobra drugu godišnju sjednicu posvećenu Kosovu i Metohiji, ali bi ona ovoga puta mogla da bude sasvim drugačija.

U izvejštaju koji je objavio generalni sekretar UN Antonio Gutereš, sugeriše Brazilu, koji će predsjedavati sjednicom, da razmisli o promjeni formata, te da sjednica bude zatvorena za javnost.

Gutereš kao opravdanje za ovakav zahtjev navodi da su tenzije između Beograda i Prištine bile vidljive tokom prethodnog sastanka SB UN 27. aprila, te da su obije strane otvorenu sednicu iskoristile da predstave narative koji promovišu nestabilnost u regionu.

Još nije odlučeno da li će sjednica biti zatvorena za javnost, a u sadašnjoj najavi navodi se samo da će biti održana 23. oktobra.

Navedeno je i da su članovi Savjeta bezbjednosti jedinstveni u podršci dijalogu kojim posreduje Evropska unija, ali da postoje duboke podjele između pet stalnih članica – onih koje priznaju samoproglašenu nezavisnost „Kosova“ (SAD, Velika Britanija i Francuska), i onih koje ne priznaju (Rusija i Kina) i snažno podržavaju poziciju Srbije.

Među ostalim članicama koje će prisustvovati sjednici, sedam priznaje samoproglašenu nezavisnost tzb. Kosova (Albanija, Gabon, Gana, Japan, Malta, Švajcarska i Ujedinjeni Arapski Emirati), a tri ne priznaju (Brazil, Ekvador i Mozambik).

Zna se da će Srbiju predstavljati predsjednik Aleksandar Vučić, a tzv. Kosovo Vjosa Osmani.

Kome i zašto odgovara da sjednica SB UN bude zatvorena?

Predlog Gutereša o zatvorenoj sjednici ne mora nužno da bude njegova vlastita inicijativa, pre bi se reklo da mu je sugerisano sa neke strane da to učini, kaže za RT Balkan bivši ministar spoljnih poslova SR Jugoslavije Vladislav Jovanović.

„Otvorena diskusija u vezi sa pitanjem Kosova i Metohije, čak i o relativno tehničkom izvještaju, može da se pretvori u scenu kritikovanja zapadne politike na KiM, što bi bilo neprijatno za uši Zapada“, ocjenjuje Jovanović.

Sagovornik očekuje burnu raspravu, tim pre što će sjednici prisustvovati Vučić, koji će ponoviti ono što je rekao u svom govoru na Generalnoj skupštini UN.

Predsjednik Srbije će iznijeti i druge primjere na koji način se Rezolucija 1244 sistematski krši i blokira, posebno u djelu koji se odnosi na Srbe na Kosovu i Metohiji.

Jovanović naročito ukazuje na to da se o odredbi spomenute rezolucije koja se odnosi na upućivanje do 1.000 srpskih vojnika uopšte ne razmišlja, te da se ona „baca kroz prozor“.

„Da ne govorimo o sadašnjoj politici prinude prištinske policije nad Srbima, a bez bilo kakve ograde Zapada od takvog postupanja. To je samo drugi vid nasilja i prinude da se Srbi što prije isele, te da takozvano Kosovo postane albansko“, kaže Jovanović.

To je politika sa genocidnim prizvukom, ocjenjuje Jovanović i dodaje da svako stvaranje države na bazi nestajanja djelova neke nacije je genocidno stvorenje po sebi.

„Sve ovo bilo bi neprijatno za uši Zapada da se čuje na otvorenoj sjednici, jer je Zapad već u popriličnom moralnom škripcu zbog toga što se njegovo prisvajanje uloge zaštitnika međunarodnog prava sa mnogo strana osporava i to na veoma uvjerljiv način“, kaže Jovanović.

Sjednice Savjeta bezbjednosti UN postale su otvorene za javnost 2008. godine, a depeše koje je objavio Vikiliks otkrile su kako je došlo do toga.

Naime, u depeši 08USUNNEWYORK12 od 7. januara 2008. navodi se da je Vuk Jeremić molio tadašnju američki ambasadorku u SB UN Džeki Volkot da sjednica o izvještaju UNMIK-a bude otvorena za javnost, kako bi predsjednik Srbije Boris Tadić mogao da se obrati.

Ovakav zahtjev nije bio u svrhu bolje diplomatske pozicije Srbije, već je bio upotrebljen za unutrašnje političke prilike, jer je Tadić tada bio u izbornoj kampanji protiv Tomislava Nikolića.

Jeremić je čak tražio da sjednica SB UN bude u popodnevnim satima, da bi Tadić tog dana mogao da održi predizborni skup u Srbiji.

Uslov pod kojim je sjednica bila javna, a Tadić bio govornik, bio je da se prvi put obrati i neko od kosovskih Albanaca. Jeremić je ovaj uslov prihvatio, pa se na sjednici obratio Hašim Tači.

Tada je, u ime unutrašnjih političkih potreba, uspostavljen presjedan da sjednice budu javne i da Priština ima svog govornika, iako tzv. Kosovo nije priznata članica Ujedinjenih nacija.

Banjska nije u izvještaju Unmika, ali će sigurno biti tema rasprave

Na sjednici će biti razmatran izveštaj UNMIK-a, koji ne obuhvata događaj koji se desio 24. septembra u selu Banjska, ali će o tome sigurno biti riječi u raspravi.

Izvještaj se odnosi na tenzije do kojih je došlo na sjeveru KiM u maju. Navodi se da je da su Srbi bojkotovali lokalne izbore, da su albanski gradonačelnici izabrani sa svega 4 odsto glasova i da je došlo do sukoba kada su ti „gradonačelnici“ pokušali da uđu u opštinske zgrade.

Navodi se da je do sukoba došlo u Zvečanu i da je srpska vojska tada stavljena u stanje pripravnosti i raspoređena uz administrativnu liniju.

Kada je sjednica zatvorena, ukazuje Jovanović, nema mogućnosti da se upotrebljava pravo veta, jer se smatra da je ona proceduralnog karaktera.

Srbija traži da sjednica bude otvorena za javnost, jer je stav Beograda o Kosovu i Metohiji apsolutno otvoren, napominje sagovornik.

„Pozicija Beograda je otvorena knjiga, kada je riječ o Kosovu i Metohiji, mi smo za očuvanje mira i za rešavanje tog problema kroz dijalog uz poštovanje srpskih nacionalnih interesa. Ali druga strana želi da dijalog bude sveden na jedan jedini cilj, a to je da se Srbija natjera da prizna nezavisnost tzv. Kosova“, kaže Jovanović.

U posljednje vrijeme pritisak na Srbiju se izvodi na provokativan način, tako što premijeru privremenih prištinskih institucija Aljbinu Kurtiju dopuštaju da neprekidno izaziva Srbe na KiM i Srbiju, čime pomaže Zapadu da postigne navedeni konačni cilj – priznanje nezavisnosti tzv. Kosova.