Reformom pravosuđa do vladavine prava
Da li je Crnoj Gori potreban tzv. veting[1] – detaljna provjera sudija i državnih tužilaca, i ako jeste, ko bi trebalo da sprovede takvu provjeru, na osnovu kojih kriterijuma i u kakvoj proceduri?, upitali su iz Akcije za ljudska prava (HRA).
„U posljednjih godinu dana pokrenuti su krivični postupci protiv čak šest nosilaca pravosudnih funkcija – bivše predsjednice Vrhovnog suda Crne Gore, predsjednika i sutkinje Privrednog suda Crne Gore, dvoje specijalnih tužilaca i jednog osnovnog državnog tužioca zbog zloupotrebe službenog položaja, stvaranja kriminalne organizacije, protivzakonitog uticaja i navođenja na protivzakoniti uticaj. Je li to samo vrh ledenog brijega?“, pitali su iz HRA.
Crnogorsko pravosuđe se, kako su podsjetili, „godinama smatralo osjetljivim na politički uticaj, jer se razvijalo u uslovima tridesetogodišnje vladavine jedne političke partije“.
„Sudski savjet i Tužilački savjet, čiji je cilj bio da obezbijede nezavisnost i samostalnost sudija i državnih tužilaca, i koji su dobili u isključivu nadležnost njihov izbor, ocjenjivanje i odgovornost, nisu bili uspostavljeni s neophodnim garancijama nezavisnosti i nepristrasnosti i nisu bili spremni da se tom svojom nadležnošću odgovarajuće bave“, saopštili su iz HRA.
Prema njihovim riječima, „sve to upozorava na rasprostranjenost nezakonitih uticaja u pravosuđu, koji se moraju identifikovati i suzbiti, da bi Crna Gora mogla da obezbijedi vladavinu prava“.
Akcija za ljudska prava počela je sa projektom „Reformom pravosuđa do vladavine prava“, čiji je cilj da istraži percepciju koruptivnih praksi unutar pravosuđa i predloži rješenja za njihovo suzbijanje.
„Želimo da ispitamo stavove državnih tužilaca, sudija i advokata o postojanju korupcije i drugih neprimjerenih uticaja na pravosuđe. Želimo da sagledamo uporedna iskustva sa vetingom u Albaniji, Ukrajini i Moldaviji i na osnovu toga diskutujemo o predlogu za sprovođenje ovog procesa u Crnoj Gori“, naveli su iz HRA, pa dodali:
HRA će tokom projekta nastaviti da prati i rad Sudskog i Tužilačkog savjeta i zalaže se za njihov zakonit i transparentan rad u službi građana.
„Projekat ‘Reformom pravosuđa do vladavine prava’ HRA sprovodi uz podršku regionalnog projekta SMART Balkan – Civilno društvo za povezan Zapadni Balkan, kojeg implementira Centar za promociju civilnog društva (CPCD), Centar za istraživanje i kreiranje politika (Center for Research and Policy Making – CRPM) i Institut za demokratiju i medijaciju (Institute for Democracy and Mediation – IDM) a finansijski podržava Ministarstvo vanjskih poslova Kraljevine Norveške“, zaključili su iz HRA.