Posljednji film Živka Nikolića: Prvi put pred gledaocima na 36. filmskom festivalu u Herceg Novom
Piše:Dragan Koprivica, scenarista filma
Nakon skoro tri decenije, film Živka Nikolića, pod radnim naslovom “Čudni ljudi”, u produkciji RTCG, u selekciji dugometražnog igranog filma, biće premijerno prikazan na 36. Filmskom festivalu Herceg Novi – Montenegro film festival, koji će se po 36. put održati od 22. do 28. avgusta na Kanli kuli.
Treba reći da je riječ o dosad neprikazivanoj, desetoj epizodi poznate humorističke TV serije “Oriđinali”, u kojoj, osim lika Niše, koji nakon bračnog brodoloma odlazi na jezero da liječi ljubavne boli, nema baš nikakvih drugih dodirnih tačaka sa serijom, već predstavlja potpuno odvojenu filmsku priču za sebe.
U svom već oprobanom maniru, kao najveći crnogorski filmski reditelj svih vremena, Živko Nikolić je napravio jezersku ljubavnu sagu sa likom Niše u središtu zbivanja, uz nove likove koji se uklapaju u ljubavni mozaik, a siže je projektovan kroz sudbine grupe djevojaka, opijenih usamljenošću, ljubavlju i Nišinom pojavom, kao inicijalnim pokretačem daljih neobičnih zbivanja na jezeru tokom dugog toplog ljeta.
Scenario za film Živko i ja smo tokom više dana smišljali na terasi ondašnjeg hotela “Crna Gora”. Tekst sam potom radio noću, i donosio sekvence sljedećeg dana. Tokom brojnih druženja, dok smo dogovarali neke bizarne detalje sižea, na terasi hotela smo se često smijali, što je izazivalo pozornost prisutnih, posebno što su prepoznavali Živka, videći ga u neformalnoj atmosferi, kao običnog, nasmijanog i raspoloženog građanina.
Napominjem da je Živko potom tokom snimanja filma mijenjao određene detalje, kako to čine i drugi reditelji, a od mene je u tome imao punu saglasnost, jer i lično podržavam pravo svakog velikog reditelja na kreativnu slobodu tokom snimanja. U znak poštovanja, nijednom nijesam prisustvovao snimanju na Skadarskom jezeru, na Karuču, smatrajući da bi bilo neumjesno da izigravam supervizora u stvaralačkom činu jednog velikog reditelja.
A ono, što bi se u naznakama moglo još reći o sižeu filma, je da je Živko snimio neobičnu ljubavnu storiju u više pravaca, uz njegova već prepoznatljiva traganja za arhetipskim slikama našeg mentaliteta, likova, jezerskog krajolika i samog podneblja.
A scene, koje je maestralno snimio na jezeru, djeluju i kao slikarska platna u pokretu zbog Živkovog slikarskog talenta, uvijek prisutnog u njegovom višeslojnom rediteljskom postupku.
***
Vraćajući se u godine, u kojima nije bilo nade za ovaj filmski materijal zabilježen na Beta-kasetama, ističem da je dugo i beznadno ležao u arhivi TV Crne Gore. Tokom više godina, uz moje uzaludne apele i obraćanja, mnogo puta sam dolazio kod nekih generalnih direktora uz vječitu molbu da se pristupi finalizaciji postojećeg materijala… Ali su oni uglavnom imali rezervisan stav da je bolje ne talasati, ne ugrožavati svoju fotelju nekim kontroverznim Živkovim ostvarenjem, a kasete nek čekaju nekog novog direktora, i Godoa, zajedno. Naravno, neke ostrašćene generalne nijesam imao mogućnosti ni da pitam oko svega i zbog moje političke prepoznatljivosti kao opozicionara u godinama iza nas.
Pritom su neki “stručnjaci”, koliko god to danas zvučalo bizarno i tragikomično, Živku Nikoliću pripisivali “mržnju” prema Crnoj Gori, povodom čega se i meni u čudu žalio, uz gorke osmijehe. Uglavnom, suvišni čuvari i spasioci države napravili su dosta štete finalizaciji postojeće filmske građe.
Tako su Živko, koji “mrzi” Crnu Goru, i prepoznatljivi opozicionar, scenarista, koji ne voli svoju zemlju, jer, da je voli, ne bi ni bio u opoziciji, predstavljali pouzdan gubitnički tandem za odstrel.
Istine radi, napominjem da mi je Rade Vojvodić prije nekolike godine bio dao podršku da u zgradi TVCG pregledam sav nasnimljeni materijal, pri čemu sam, uz pomoć nekih zaposlenih na Javnom servisu, uspio pronaći, zagubljen po kancelarijama, i jedan dodatni broj video kaseta, te ih pripojio uz postojeće.
I tako je to trajalo od 1996. uz sve manje izglede da se nešto konkretizuje, a uz dobre da sve prekrije veo zaborava, i nasnimljeni materijal i definitivno propadne.
Danas sam u obavezi javno istaći da je spasonosnu ulogu u finalizaciji ove filmske građe imao generalni direktor RTCG Boris Raonić, koji je prije više mjeseci donio definitivnu odluku da se montaži postojećeg materijala, uz dokumentarističke sekvence, mora pristupiti.
Tako je napokon sve krenulo dobrim putem… Očigledno, bilo je potrebno da prođu skoro tri decenije da neko odgovoran, poput g. Raonića, spozna kulturnu potrebu Crne Gore da se našoj i široj filmskoj i ukupnoj kulturnoj javnosti prezentuje dragocjeno preostalo filmsko štivo Živka Nikolića, a što će se prvi put i desiti tokom druge polovine avgusta na 36. Hercegnovskom filmskom festivalu.
U obavezi sam takođe istaći da je filmski reditelj Senad Šahmanović, uz organizatorske sposobnosti i nevjerovatnu energiju, uspio finalizovati čitav postupak, uz njegovu dokumentarističko-filmsku viziju projekta, kako se to i radi kad je riječ o nedovršenim ostvarenjima filmskih velikana. Pritom je imao i brojne organizacione, tehničke i druge probleme i obaveze, uz ostvarivanje kontakata sa akterima filma, čak uz obavezu putovanja u SAD zbog filmovanog intervjua s jednom od glumica, Svetlanom Cemin, koji je potom izvrsno uvršten u filmsku građu.
Kao filmski reditelj novog talasa, Šahmanović je maestralno ispunio sve obaveze i kao supervizor montaže filma, uz njegovo izvrsno dosnimavanje kratke, posljednje scene, nedavno snimljene na Karuču…
Riječ je o svojevrsnoj logičnoj završnici filma, za koju sam dopisao scenu susreta šest junakinja na istom jezeru, ali iz vizure današnjeg trenutka, nakon skoro tri decenije, čime smo uspjeli zaokružiti filmsku priču, uz moja nastojanja da se i tekstualno zadrži eho Živkovog manira, uz paralelu dva vremena.
S obzirom na to da sam i prisustvovao snimanju, u obavezi sam istaći da je Šahmanović virtuozno režirao završnu sekvencu, davši svoj puni doprinos optimalnoj atmosferi, plastično predočavajući glumicama poruke i svrhovitost cjelokupne scene. Pritom su zablistale Dijana Marojević, Dubravka Drakić, Ivana Mrvaljević, Jelena Mila Ivanišević, Bojana Kovačević i Marina Bukvički.
Kuriozitet je da su dosnimavanju filmske građe na Karuču prisustvovali i neki od najvažnijih aktera iz 1996. godine: Nastadin Bulatović, tadašnji direktor serije, Vesna Ivanović, sekretarica režije, Raco Nikolić, pomoćnik reditelja, Vesko Balandžić, far majstor, i Mijo Rabrenović, mikroman.
Na kraju iskazujem svoje čvrsto uvjerenje da će ovo posljednje, a tim prije i dodatno provokativno ostvarenje Živka Nikolića, kao svojevrstan miks dokumentarističkog i igranog, u viziji Senada Šahmanovića, izazvati izuzetnu pažnju cjelokupne naše i šire javnosti.
Još jednom, zahvalnost generalnom direktoru RTCG, g. Borisu Raoniću, i reditelju Senadu Šahmanoviću, bez čije podrške i velikih pregnuća ovaj Živkov film možda nikad ne bi ni ugledao svjetlo dana.
Cio projekat je, svakako, i najljepši omaž našeg Javnog servisa i Crne Gore svom velikom Živku Nikoliću i njegovom neprolaznom filmskom opusu.
Vidimo se u Herceg Novom u avgustu. Očekuje nas 36. Filmski festival Herceg Novi – Montenegro film festival.