Od domena “me” državi 17,7, privatniku 32,9 miliona evra

U posljednjih sedam godina država Crna Gora je od korišćenja internet domena „me“ prihodovala 17,7 miliona evra, dok je privatniku, koji upravlja registracijom domena, pripalo preko 32,9 miliona evra.

To pokazuju informacije Akcije za socijalnu pravdu (ASP) i odnose se na period 2016-2022. godine, te se može ocijeniti da je urušena finansijska ravnoteža Ugovora o Agentu registracije domena „me“, koji je zaključen sa privatnom firmom „Domen“, jer obezbjeđuje znatno veće prihode privatniku, a ne državi i njenim građanima.

Ni 15 godina od prvog zaključenja ugovora za domen „me“, država nije našla za shodno da formira svoje preduzeće i preuzme ovaj profitabilni posao.

Podgorička firma „Domen“ na kraju prošle godine prikazuje manje od deset zaposlenih, a u posljednjih sedam godina se prihod od domena realizuje u godišnjem obimu od preko 6,3 miliona, pa do više od osam miliona (posljednje dvije godine), od čega državi pripada prosječno do 35 odsto.

Kako navodi Akcija za socijalnu pravdu, ugovor o Agentu registracije domena „me“ prvi put je zaključen 14. novembra 2007. na petogodišnji period.

Jedan od njegovih potpisnika je Oleg Obradović, kao suosnivač firme „Me-net“, koja je sa inostranim „Godaddy“ i „Afilias Limited“ osnivač firme „Domen“, sa kojom je zaključen ovaj Ugovor o Agentu registracije domena „me“.

Akcija za socijalnu pravdu podsjeća da je protiv Obradovića pred domaćim pravosudnim organima pokrenut postupak zbog poznate afere prodaje Telekoma, za koju su pred međunarodnim sudovima dokazane koruptivne radnje.

Ugovor o Agentu registracije domena „me“ je u ime tadašnje vlade novembra 2007. godine potpisao njen potpredsjednik Vujica Lazović.
Tadašnji tender pokrenut je na osnovu zaključka Vlade i odluke o dodjeli nacionalnog internet domena od Međunarodne asocijacije za raspodjelu nacionalnih internet domena (ICANN).

“Dakle, pokrenut je bez pravnog osnova u nekom zakonu, a Crna Gora u međuvremenu ima usvojene Zakon o koncesijama i Zakon o javno privatnom partnerstvu”, navodi Akcija za socijalnu pravdu.

Sa firmom „Domen“ je, kako podsjećaju, decembra 2009. godine Lazović potpisao prvi aneks, koji je proširio opseg usluga i na razvojne projekte, dok je jula 2012. godine zaključen novi aneks, kojim je produžen rok trajanja za punih deset godina, odnosno do 31. marta ove godine.

“Frapantno je da je aneksom produžen rok trajanja ugovora za čak deset godina, dok je osnovni ugovor bio zaključen na duplo manji rok, odnosno pet godina, te je osnovana indicija da se radilo o arbitrernoj odluci na štetu javnog interesa sa potencijalnom zonom krivične odgovornosti. Vujica Lazović je potpisao ne samo ugovorna dokumenta (osim trećeg aneksa iz 2019. godine, kojeg je potpisala bivša ministara ekonomije Dragica Sekulić), već je, prema raspoloživim podacima, punih devet godina istovremeno bio ccTLD manager, odnosno po Ugovoru osoba od vlade zadužena za administraciju i upravljanje nacionalnim internet domenom, što praktično znači da je sam kontrolisao ono što je prethodno ugovorio kroz Ugovor o Agentu registracije domena „me“, navodi Akcija za socijalnu pravdu.

Prema pomenutom Ugovoru, država Crna Gora ima pravo na 33 odsto prihoda ostvarenog od takozvanih redovnih registracija domena „me“, dok ostvaruje 70 odsto prihoda od takozvanih premium registracija i razvojnih programa.

Podaci ASP-a za posljednjih sedam godina pokazuju da je od redovnih registracija prihod bio 16,7 miliona evra, a od premium registracija 1,9 miliona, što je nešto preko 10 odsto od ukupnog prikazanog prihoda od 18,7 miliona.

“To znači da je u korist države bio da se ugovori što veći procenat od redovne registracije, a ne premium registracija (koje Agent očito nije uspio da razvije, a moguće da mu nije ni bilo u posebnom interesu, jer država od premium registracije dobija 70 odsto). Ipak, država je u pomenutom periodu ostvarila prihod od 17,7 miliona, jer se od ukupnog prihoda odbija dio za promo programe, koje je prikazivao Agennt registracije domena “me”, zaključuju u Akciji za socijalnu pravdu.

Crnogorska Vlada nedavno je raspisala javni poziv za izbor agenta za registraciju “me” domena.