Obilježavanje Svjetskog mjeseca borbe protiv raka debelog crijeva: „Slušajte svoj stomak“

Svaki četvrti pacijent u Crnoj Gori kome se dijagnostikuje karcinom debelog crijeva obrati se ljekaru kasno, u metastatskoj fazi bolesti i zato je neophodno da svi stariji od 50 godina jednom godišnje urade kontrolne testove, a ukoliko imaju učestale stomačne probleme, bez obzira na godine, obavezno je da se jave izabranom ljekaru – poruka je Crnogorskog udruženja medikalnih onkologa, povodom lansiranja nacionalne kampanje „Slušajte svoj stomak“ i obilježavanja mjeseca marta, koji je u cijelom svijetu posvećen borbi protiv raka debelog crijeva.

„Ukoliko se rak debelog crijeva otkrije na vrijeme, čak 90% pacijenata bi imalo uspješno liječenje. Znamo da je taj trenutak u kom doktor saopštava dijagnozu raka emotivni šok i da poslije te spoznaje više ništa nije isto. Zato i pokrećemo nacionalnu kampanju ‘Slušajte svoj stomak’, jer želimo da zajedno podignemo svijest o raku debelog crijeva i o tome koliko je važno da se obratite ljekaru na vrijeme, ukoliko primjetite neke od simptoma“, izjavila je doktorka Sanja Lekić, Direktorka Instituta za onkologiju Kliničkog Centra Crne Gore, pa dodala:

„Znamo da nije jednostavno da sa porodicom ili ljekarom pričate o radu vaših crijeva ili kakva vam je stolica, ali imajte u vidu da život može da vam zavisi od toga“, kazala je Lekić.

Svako od nas ima u okruženju prijatelja ili člana porodice kome je dijagnostikovan rak debelog crijeva, rekla je doktorka Nevenka Lukovac-Janjić.

„Svako od nas ima u okruženju prijatelja ili člana porodice kome je dijagnostikovan rak debelog crijeva. Zato bi svako stariji od 50 godina trebalo da uradi kolonoskopski pregled. Ako gubite u tjelesnoj masi, imate učestale grčeve u trbuhu ili primijetite krv u stolici, bez obzira na godine, obratite se ljekaru i odmah uradite test na postojanje krvi u stolici“, izjavila je onkolog Lukovac-Janjić, nastavljajući:

„Prevencija je najbolji način borbe protiv malignih bolesti. Na neke faktore koji dovode do karcinoma raka debelog crijeva možemo, a na neke ne možemo uticati. Faktori na koje ne možemo uticati su: starost, pol i nasleđe. Ali, postoje faktori na koje i te kako možemo uticati, pa zato nemojte da pušite, nemojte da konzumirate alkohol, zdravo se hranite, unosite što veću količinu svježeg voća i povrća, konzumirajte žitarice od punog zrna, izbjegavajte konzerviranu hranu, dimljene proizvode i trudite se da vodite zdrave stilove života“, rekla je Lukovac-Janjić.

Rak debelog crijeva treći je vodeći uzrok umiranja od maligniteta u Crnoj Gori, kazao je doktor Nikola Milašević.

„Neophodan je kontinuirani zajednički rad na podizanju svijesti o problemu raka debelog crijeva, ranom otkrivanju ove bolesti, u trenutku dok je još izlečiva“, izjavio je onkolog Milašević, pa nastavio:

„Skrining program za rano otkrivanje karcinoma raka debelog crijeva u Crnoj Gori je započet 2013. godine i sastoji se od testiranja asimptomske, zdrave populacije, na prisustvo male količine krvi u stolici, takozvani FOBT (fecal occult blood test), koji se ponavlja na svake dvije godine“, kazao je Milašević.

Prva nacionalna kampanja „Slušajte svoj stomak“, koja ima za cilj podizanje svijesti o važnosti preventivnih pregleda, obuhvatiće digitalnu kampanju na društvenim mrežama #sluštajtesvojstomak uz podršku javnih ličnosti, simboličko kačenje plavih tračica na drvo ispred Kliničkog centra, kao i edukativne postere koji će biti prisutni u domovima zdravlja.

U Crnoj Gori se sprovodi Nacionalni program ranog otkrivanja raka debelog crijeva, koji uključuje žene i muškarce starosti od 50 do 74 godine.

Kao dio prevencije raka debelog crijeva, sprovodi se test na okultno krvarenja u stolici, odnosno prisustvo krvi u stolici na dvije godine.

Stope obolijevanja rastu sa godinama starosti i najviše su kod muškaraca između 70 i 74 godine, a kod žena iznad 75 godina života.

Zabrinjava porast broja oboljelih kod osoba mlađih od 40 godina.

Petogodišnje preživljavanje bolesnika sa metastatskim karcinomom debelog crijeva je skromnih 12%, u poređenju sa lokalizovanom bolešću kod koje iznosi oko 90%.

Najčešći simptomi na koje treba obratiti pažnju su promjene u pražnjenju crijeva koji traju u dužem periodu, zatvor, osjećaj nepotpunog pražnjenja crijeva, krv u stolici, bolovi u trbuhu i drugi simptomi kao što su slabost i umor, te gubitak tjelesne mase.

Obično simptomi kancera debelog crijeva budu neblagovremeno prepoznati, što dovodi da bolest bude otkrivena u odmakloj fazi, kada je izliječenje malo vjerovatno.

Kod postojanja pomenutih simptoma, najbolje bi bilo da se pacijent što ranije javi izabranom ljekaru, koji će ga uputiti na adekvatnu dijagnostiku.

Crnogorsko udruženje medikalnih onkologa (CUMO) ima za cilj organizovano unapređivanje i razvoj onkologije, kao i razvoj sistema zdravstvene zaštite u Crnoj Gori.

Osnovali su ga medikalni onkolozi, dok su pridruženi članovi ljekari drugih specijalnosti koji se bave dijagnostikom i liječenjem malignih oboljenja.