Pavićević za „BORBU“: Interes Crne Gore je da pristupi inicijativi Otvoreni Balkan

Piše: Vladimir Pavićević, Platforma za Crnu Goru

Mnogim ljudima se kao korak ka boljem učinilo prisustvo Zdravka Krivokapića na večeri koju je u okviru inicijative Otvoreni Balkan Vučić protekle sedmice organizovao u Beogradu. To je bila prilika da predstavnici Albanije, Sjeverne Makedonije i Srbije ukažu predsjedniku crnogorske vlade na koristi koje sve države regiona mogu imati od pristupanja ovoj inicijativi. Koristi su brojne, a kritike koje su se do sada mogle čuti u javnosti pokazale su se ili kao iracionalne ili su posljedica nepoznavanja aktuelnih procesa u našem regionu i u Evropskoj uniji.

Otvoreni Balkan je autentična ideja predstavnika tri balkanske države koja je usmjerena ka ekonomskom i političkom progresu regiona u cjelini. To što nije nametnuta spolja pokazuje da je procjena aktera u regionu da upravo na Zapadnom Balkanu postoji ogromni interes da se ona pokrene. Dalje razvijanje ove inicijative je znak da se svi zajedno ipak krećemo naprijed i da odnosi između država nijesu više takvi da je intervencija spolja jedini način za naše uzajamno povezivanje. Prosto rečeno – ova društva ipak sazrijevaju i spremna su za odgovorniji pristup u kreiranju naše budućnosti.

Slično je bilo sa inicijativom povezivanja šest zapadnoevropskih država nakon Drugog svjetskog rata, koje je trajno verifikovano stvaranjem Evropske ekonomske zajednice 1957. godine. Upravo to je bio momenat pokretanja procesa evropske integracije koji je rezultirao formiranjem Evropske unije koju danas čini 27 država i ka kojoj su sada usmjerene države Zapadnog Balkana. Sličnost sa Otvorenim Balkanom je i u tome što predstavnici mnogih država nijesu odmah te 1957. procijenili da je momenat za takvo povezivanje, ali je svaka naredna runda proširenja integracije na nove države potvrđivala ispravnost vizije utemeljivača procesa evropske integracije.

Otvoreni Balkan je najozbiljniji projekat mira na ovom prostoru u poslednjih trideset godina. On podrazumijeva da po strani ostaju višedecenijski konflikti kojima su premreženi odnosi pojedinih država i naroda na ovom prostoru, a da se u prvi plan istura vizija zajedništva koja svakom pojedinačnom akteru obezbjeđuje progres. Mir je pretpostavka stabilnosti, a stabilnost je preduslov ekonomskog razvoja. Upravo je to temelj inicijative Otvoreni Balkan koji se za sada vrlo dobro razumije i dalje osnažuje u Beogradu, Skoplju i Tirani.

Model daljeg ukidanja administrativnih prepreka kojim se ojačava sloboda kretanja ljudi, kapitala, roba i usluga obezbjeđuje intenzivniji razvoj trgovinske i preduzetničke aktivnosti u svim državama koje učestvuju u inicijativi Otvoreni Balkan. To može samo pozitivno da utiče na pojedince i grupe ljudi u ovim državama da dinamičnije učestvuju u tržišnoj utakmici koja bi se igrala na teritoriji mnogo široj od prostora jedne države. I koja bi samim tim obezbjeđivala potencijal za veće šanse svakome ko ima inicijativu i ko je sklon preduzetničkom duhu.

Ova vrsta kompeticije će nužno kao efekat imati progres svih društava i razvijanje osjećaja da se približavamo prvoj ligi. Takvim pristupom ćemo se sigurnije približiti i punopravnom članstvu u Evropskoj uniji jer i EU danas u svojim redovima želi da vidi isključivo one koji su spremni za prvu ligu takmičenja. Otvoreni Balkan ima potencijal upravo za to. Sebi potvrđujemo da i sami imamo dovoljno pameti da osmišljavamo dobre poteze, a Evropu činimo ubjeđenijom da u punoj mjeri treba da dijelimo odgovornost za viziju zajedničkog života u Evropskoj uniji.

Kada je riječ o Crnoj Gori, suprotstavljanje Otvorenom Balkanu je zaostavština Milove arhaične politike koja se u dobroj mjeri temeljila na antisrpskim sentimentima. Milov DPS je prošlo vrijeme, to su poručili građani na prošlogodišnjim izborima. Sada je momenat za racionalnu procjenu toga šta je interes crnogorskih građana. Ako hoćemo da budemo razumni jasno je da Otvoreni Balkan Crnoj Gori može mnogo da koristi, kao što je očigledno i to da svojim učešćem u ovoj inicijativi država Crna Gora može mnogo da doprinese miru, stabilnosti i ekonomskom razvoju regiona u cjelosti.