Manastir Prepodobnog Prohora Pčinjskog slavi 950 godina postojanja: Vučiću orden Eparhije vranjske

Manastir Prepodobnog Prohora Pčinjskog, koji se nalazi 30 kilometara južno od Vranja, sjutra obilježava 950 godina postojanja i sedam vjekova od upokojenja kralja Milutina, koji ga je u 14. vijeku obnovio.

Tim povodom će u toj, i od Hilandara starijoj svetinji, biti održana i svečana akademija.

– Manastir je u 1070. godine izgradio vizantijski car Roman Diogen IV u znak zahvalnosti što mu je starac Prohor, tokom lova u dolini Pčinje, prorekao da će postati car – ispričao je dio predanja portparol Eparhije vranjske sveštenik Dalibor Jović.

On je za Tanjug naveo da će manastir, koji je spreman za obilježavanje velikog jubileja, za godinu dana pomjerenog zbog pandemije, sutra posjetiti predsjednik Srbije Aleksandar Vučić i patrijarh Porfirije, kao i 15 arhijereja SPC i ostalih pomjesnih crkava.

Kako je rečeno u Eparhiji, arhijerejsku liturgiju od 9:00 služiće patrijarh Porfirije, dok će svečana akademija početi u podne.

Svečanost bi trebalo da bude prilika i da predsjedniku Srbije bude dodijeljen orden Eparhije vranjske Prepodobni Prohor Pčinjski.

Manastir, koji se nalazi na šumovitim obroncima planine Kozjak, na lijevoj obali gornjeg toka Pčinje, u blizini sela Klenike, na 375 kilometara od Beograda, bio je u okviru vizantijske države sve do Nemanjinih osvajanja između 1180. i 1190. godine. U sastav Srbije ulazi tek krajem XII vijeka, u vrijeme velikog župana Stefana Nemanje.

U istorijskim izvorima, kako navode u Eparhiji, manastir se ne pominje se sve do dolaska na vlast srpskog kralja Milutina (1282-1321).

Razdoblje prosperiteta za manastir, u kome je bio i snažan duhovni i kulturni centar srednjovjekovne srpske države, završen je dolaskom Turaka.

Kako neki izvori navode, knez Lazar Hrebeljanović podigao je spoljnu pripratu, ispred Milutinove crkve, isto kao i u Hilandaru. Predanje, kaže i da je knez, na putu za Kosovo Polje tu pričestio i vojsku.

U Eparhiji podsjećaju i da nekoliko zapisa svjedoči o velikom stradanju manastira 1817. godine, kao i na riječi Vuka Karadžića: „Ali, manastir odolijeva svemu, kao jedan od mnogih manastira koji su u ta vremena bili pravi i jedini stubovi i čuvari zakona “ršćanskoga“ i imena srpskoga“.

U srpsko-turskim ratovima 1876-1878. godine, manastir je bio jedan od važnih centara ustanka.

Na meti Bugara našao se tokom oba svjetska rata – 1915. i 1941. godine.

Stavljen je pod zaštitu Zakona, kao spomenik kulture 1950. godine, a 1979. godine proglašen je kulturnim dobrom od izuzetnog značaja.