Priština opet udara na Visoke Dečane i traži od SPC da prizna Kosovo

Lideri privremenih institucija samouprave u Prištini Vjosa Osmani i Aljbin Kurti uputili su pismo organizaciji „Evropa Nostra“, tvrdeći da srpski manastir Visoki Dečani ne ispunjava kriterijume za listu „Sedam najugroženijih lokacija evropskog kulturnog nasleđa“. Oni su zatražili i da „SPC prizna Kosovo“, kako bi mogla da „uživa svoja prava“.

U pismu Osmanijeve i Kurtija, za izvještaj se kaže da je „netačan, pristrasan i neprihvatljiv“, objavila je Ekonomija Onlajn, prenosi Tanjug.

Pan-evropska federacija za očuvanje kulturnog nasleđa „Evropa Nostra“ svrstala je srpski manastir Visoki Dečani na listu sedam najugroženijih kulturnih lokaliteta u Evropi u 2021. godini.

Kako je izjavio izvršni potpredsjednik „Evropa Nostre“ Gaj Klaus, cilj liste je da alarmira zbog zbog ozbiljnih prijetnji sa kojima se suočavaju te lokacije.

Osmanijeva i Kurti u pismu tvrde da vlasti u Prištini „nastavljaju da njeguju međuvjersku harmoniju“, kao i da tamošnje bezbjednosne institucije, u saradnji sa međunarodnim mirovnim snagama, „godinama pružaju zaštitu pravoslavnim crkvama na Kosovu i Metohiji“.

Oni iznose stav da je obaveza Srpske pravoslavne crkve da prizna nezavisnost tzv. Kosova, i da je srpska crkva po Ahtisarijevom planu „dobila prava, a da odbacuje odgovornost“.

„Dakle, ona uživa sve garancije i privilegije koje proizilaze iz Ahtisarijevog paketa i Ustava Kosova, ali odbija da prizna državu Kosovo, što je preduslov za uživanje njenih prava“, kažu Osmanijeva i Kurti.

Oni takođe smatraju da manastir Visoki Dečani ne bi trebalo da ima bilo kakvu vezu sa dijalogom Beograda i Prištine, jer su, prema njihovom mišljenju, za Prištinu status, garancije, prava i obaveze Srpske pravoslavne crkve i pravoslavnih crkava i manastira na Kosovu i Metohiji „konačno definisani“ Ahtisarijevim planom i uključeni u Ustav tzv. Kosova.

Predsjednica i premijer privremenih prištinskih institucija ocjenjuju da stavljanje Visokih Dečana na tu listu „ne slijedi profesionalnu argumentaciju“ i da je „politički i propagandno opterećen, uz nedostatak pouzdanih izvora“.

Visoki Dečani, manastir Srpske pravoslavne crkve na Kosovu i Metohiji, sagrađen u 14. vijeku, od juna 1999. godine se nalazi pod zaštitom snaga KFOR-a iz bezbjednosnih razloga. „Evropa nostra“ napominje da se manastir, sa svojom posebnom zaštićenom zonom, suočava i sa stalnim rizicima neprimjernog lokalnog razvoja, čime se krši vladavina zakona, ocijenila je „Evropa nostra“.

U izvještaju se podsjeća da su Visoki Dečani uvršteni u listu svjetske baštine 2004. godine, a da su 2006. taj status dobila još tri manastira Srpske pravoslavne crkve na Kosovu – Gračanica, Pećka Patrijaršija i crkva Bogorodice Ljeviške u Prizrenu. Iste godine ta četiri vjerska objekta su uvrštena i na UNESKO-vu listu ugrožene svjetske kulturne baštine.