Kompanija „13. jul Plantaže“: Od Sindikata se očekuje da se bavi isključivo sindikalnim pitanjima
Odgovor Kompanije „13 – jul Plantaže“ na saopštenje Sindikata Kompanije.
Odgovor prenosimo u cjelosti:
Vijesti Online su dana 24.03.2021. godine objavile članak „Sindikat Plantaža:
Ne podržavamo Odbor direktora na čelu sa Mihailovićem, ni menadžment na čelu s Vukovićem“, koji sadrži saopštenje Anke Knežević, predsjednice Sindikalne organizacije i Slavena Mugoše, sekretara Sindikalne organizacije.
Potpisnici saopštenja imaju pravo da istupaju u medijima na način koji sami odaberu, baš kao što i izvršna uprava kompanije ima pravo i dužnost da ukaže na neistine i određene nedosljednosti koje saopštenje sadrži.
Nije tačno da uprava kompanije nije informisala Sindikalnu organizaciju o pitanjima koja Zakon o radu navodi kao osnov obaveze poslodavca da informiše sindikat. Potpisnici saopštenja očigledno ne razlikuju dužnost poslodavca da informiše sindikat o precizno određenim pitanjiima iz domena ostvarivanja sindikalnih prava od prava izvršnog direktora da samostalno donosi odluke iz domena svojih ovlašćenja, a sve na osnovu Zakona o privrednim društvima i Statuta kompanije.
Poslodavac nema pravo da se miješa u rad organa Sindikalne organizacije, baš kao što ni sindikat nema pravo da se bavi pitanjima iz djelokruga nadležnosti Odbora direktora ili izvršne uprave.
Samoupravljačke aktivnosti koje preduzima predsjednica sindikata ne mogu predstavljati izvor obaveze po izvršnu upravu (na snazi je Zakon o radu, ne primjenjujemo Zakon o udruženom radu iz vremena državnog socijalizma). U tom smislu, bez pravnog značaja su peticije da se smjenjuju određeni članovi uprave, inicijative da se nezakonito organizuju štrajkovi, preduzimanje političkih aktivnosti sa ciljem da se zaposleni pobune protiv uprave, vođenje privatnih medijskih kampanja itd.
Na žalost, poslednji istupi predsjednice sindikata ukazuju da su unaprijed osuđeni na propast konstruktivni napori uprave da se obezbijedi socijalni dijalog, koji mora uvažavati sadašnju makroekonomsku i mikroekonomsku realnost.
Crna Gora se duže od godine stoički nosi sa posljedicama djelovanja epidemije zarazne bolesti Covid-19. Dnevno umire dvocifren broj naših građana. Naše biolnice su prepune obioljelih. Crnogorski gradovi i sela su zatvoreni, naše ulice su puste. Naše obrazovno-vaspitne ustanove su zatvorene. Nacionalni turistički proizvod je sveden gotovo na nulu. Brojne male i srednje kompanije su prestale sa radom, pri čemu je veliki broj naših sugrađana ostao bez posla. Država pravi napore da svojim ograničenim resursima pomogne građanima i privredi. Svi iščekujemo rezultate imunizacije koja je u toku i svi se nadamo da će se ova pošast, koja nas je zadesila, ubrzo preseliti u naše kolektivno sjećanje.
Na drugoj strani, proizvodni procesi u kompaniji se redovno odvijaju. Dobavljači se sa puno razumijevanja odnose prema sadašnjim teškoćama u poslovanju, naši kupci čine krajnje napore da naruče i plate ugovorene količine robe. Kreditori su restrukturirali svoja potraživanja, poreske vlasti strpljivo čekaju da se makroekonomski ambijent promijeni. Država je pružila načelnu podršku poslovnim aktivnostima koje su u toku, radi se na obezbjeđivanju realne finansijske podrške.ž
Zaključno sa martom 2021. godine, zaposlenima je isplaćena januarska zarada i u toku je obezbjeđivanje sredstva za isplatu februarske zarade (posljednja isplaćena prosječna neto zarada u kompaniji iznosila je EUR 558,00, a posljednja masa za isplatu neto zarada iznosila je EUR 483.503,00).
Kad se analizira socijalni položaj zaposlenih, moraju su uzeti u obzir sve prethodno pobrojane činjenice, koje objektivno postoje nezavisno od individualne percepcije iznenada „probuđenih“ i „razmahanih“ sindikalnih rukovodilaca.
Stav potpisnika sindikalnog saopštenja, iz kojeg proističe da je za sadašnju krizu odgovoran izvršni direktor koji je na tu poziciju imenovan tek krajem oktobra 2020. godine, nema utemeljenja u realnosti i isti se kosi sa zdravim razumom i vrijeđa elementarnu logiku ljudske vrste. Sadašnji izvršni direktor je – od momenta kad je zaposlen u Plantažama na radnom mjestu referenta za privredno-pravne poslove – ukazivo na cjelokupnu i očiglednu zapuštenost tadašnjeg pravnog sektora, na predmetne i brojne druge propuste, da bi i nakon toga, kao direktor pravnog sektora preduzeo niz konkretnih radnji koje su spriječile nastupanje novih šteta i šteta većih razmjera, o čemu postoje i konkretni dokazi koje ne može osporiti niko, pa ni jedan pravni „ekspert“ i verbalni čuvar tradicija sindikalne borbe i socijalnog dijaloga u uslovima nesporne političke homogenosti.
Predsjednica sindikata (po struci pravnica) propušta da komentariše činjenicu da je tokom nekoliko prethodnih godina zaposlenima u kompaniji isplaćeno više od €3,3 miliona na ime sudskih presuda i poravnanja, odnosno da je ostalo da se isplati još €1,7 miliona po istom osnovu. Trošak u iznosu koji prelazi €5 miliona posljedica je nezakonito sprovedenih umanjenja zarada tokom 2012. godine, koje je uslijedilo nakon što je Vlada Crne Gore dala određene preporuke da se zarade umanje i svedu na primjeren nivo koji će reflektovati stanje zarada u javnom sektoru. Tadašnja pravna služba (predsjednica sindikata je bila njen član, a sadašnji izvršni direktor nije ni bio zaposlen u Kompaniji) propustila je da umanjenje zarada izvrši na zakonit način, tako što će kompanija sa zaposlenima zaključiti odgovrajuće anekse ugovora o radu. Usljed ovakvog propusta, kako aneksi nijesu zaključeni, zaposleni su stekli osnov da tuže kompaniju i da u svim slučajevima izdejstvuju isplate zaostalih zarada (na koje u materijalnom smislu inače ne bi imali pravo), uz značajno uvećanje po osnovu sudskih troškova.
Kada se na prethodnu nespornu štetu doda suma vrijednosti parnica koje zaposleni vode protiv kompanije, a koje se odnose na pogrešno obračunati startni iznos zarade (do sada je zaposlenima po navedenom osnovu isplaćeno oko €100 hiljada, a ostalo je da se isplati još €700 hiljada), dobija se jasnija slika realnog socijalnog položaja zaposlenih u kompaniji, odnosno domena odgožvornosti uprave koja svoj posao obavlja nešto više od pet mjeseci.
Kako su nadležni državni organi izuzeli obimnu poslovnu dokumentaciju, kako je sadašnja predsjednica sindikata bila direktno uključena u opisani proces, svakako će biti u prilici da nadležnim državnim organima pruži značajne informacije o ovom zločinačkom poslu.
U međuvremenu, kako bi bile raskrčene ruševine koji su „stručnjaci“ ostavili za sobom, kompanija je angažovala međunarodne konsultante KMBG, Ernst & Young, BDO, odnosno eminentne domaće advokatske kancelarije, koje pokušavaju spasiti što se spasiti može.
Crnogorski građani, koji rade za platu koja na nivou neto prosjeka iznosi oko €520, vjerovatno bi imali nešto drugačiju percepciju socijalne ugroženosti zaposlenih u kompaniji, koji su danas – baš kao što su to bili decenijama unazad – privilegovani samom činjenicom što rade u podgoričkim Plantažama.
Uprava kompanije ima pravo da direktno komunicira sa zaposlenima, što je praksa koja će se i nastaviti. (za direktnu komunikaciju sa zaposlenima uprava nije dužna da traži odobrenje sindikata).
Pored toga, u kompaniji rade lica koja pripadaju različitim političkim opcijama, što je njihovo Ustavom Crne Gore zagarantovano pravo. Problem nastupa kad se političke ambicije pojedinaca, odnosno njihov neartikulisani primitivizam i ostrašćenost, ispriječi ispred obavljanja redovnih radnih zadataka. Lica koja smatraju da im njihove (aktuelne) političke boje pružaju višak prava u odnosu na njihove kolege, pokušavaju da prigrabe prava koja zakon ne poznaje. Za takve aktivnosti, ma kako one bile politički obojene, neće biti obezbijeđena podrška uprave kompanije.
Uprava će svakako poštovati zakonsku obavezu da zatraži i razmotri mišljenje i predloge sindikata prije donošenja odluke od bitnog značaja za profesionalne i ekonomske interese zaposlenih, kolektivnog otpuštanja zaposlenih i sistematizacije radnih mjesta. Kad prethodno navedena pitanja uskoro dođu na dnevni red, sindikat će biti konsultovan na primjeren način.
Do tada, od sindikata se očekuje da se bavi isključivo sindikalnim pitanjima, u koje svakako ne spada uzbunjivačko, terensko kvazi-sindikalno i političko angažovanje. Dok sadašnja uprava bude u poziciji da organizuje proizvodne i radne procese u kompaniji, političko djelovanje tokom radnog vremena neće biti preporuka za napredovanje na hijerarhijskoj ljestvici.
Zaposlenima u kompaniji, koji svakodnevno odgovorno obavljaju poslove na svojim radnim mjestima, uprava kompanije i ovom prilikom izražava svoje poštovanje i zahvalnost.