Laž kao osnov za otimanje svetinja i rasrbljavanje Crne Gore

Piše: Predrag Savić, advokat i pisac

Prilikom usvajanja Nacrta Zakona o izmenama i dopunama Zakona o slobodi vjerosipovesti Vlada Crne Gore bi morala da, makar u obrazloženju potrebe za njegovo donošenje, konstatuje činjenicu da je velika, notorna i pogubna laž o postojanju autokefalne Crnogorske pravoslavne crkve u periodu od ukidanja Pećke patrijaršije (1766. godine) do stvaranja jedinstvene Srpske pravoslavne crkve (1920. godine). U nekoj od odredbi ovog Zakona o izmenama i dopunama, naročito onima koje govore o obavezi registovanja i prijavljivanja verskih zajednica, moralo bi se napsati da Srpska pravoslavna u Crnoj Gori starija od države i da vekovima već ima nesporan pravni subjektivitetet. Sve su apsolutno dokazive i poznate činnjenice i sa pravnog i naučnog aspekta.

Ne retko spinovane laži i poluinformacije slične ovoj o postojanju autokefalnosti menjale su istorijske tokove i prouzrokovale mnoge teške posledice poput potiranja nacionalnog i verskog identiteta, ideološke i druge progone i surova kažnjavanja celih grupacija i naroda. Totalitarne ideologije i sistemi posebno su bili vešti kada je u pitanju spinovanje takvih informacija u cilju jačanja u seperatizamu, podela, bratoubilačkih sukoba i stvaranje novih nacija i država.

Da bi se stvorio privid o dokaznoj snazi činjenica koje bi trebale da posluže kao alibi za laži o autokefalnosti Mitropolije crnogorske svašta je rađeno i pokušavano, ali nikada nije ponuđen nijedan pravno valjan i naučno zasnovan direktan dokaz. Ta laž je obilato korišćena u ideloške, političke i propagadne svrhe. Neodstatak valjanih argumenata nastojali su da nadoknade kroz ubijanja ideolških neistomišljenika (najdrastičniji je primer vladike Joanikija Lipovca i mučenika iz Veliko zbega), progonjene i osude na robiju arhijereja poput mitroplita Arsenija Bradvarevića i drugih sveštenika, sprovođene sistematskog duhovnog genocida, rušenja hramovi i svetinja.

Tako je i laž o autokefalnonosti Crnogorske pravoslavne crkve poslužila kao razlog za donošenje pljačkaškog, neustavnog, diskriminatorskog i protivnog savremenom evropskom pravu – Zakona o slobodi vjerosipovesti u Crnoj Gori. Taj spin o navodnom postojanju autokefalnosti bio je i osnov za stvaranje u svetu apsoloutno nepriznate Crnogorske pravoslavne crkve, kao partijske crkve vladajuće Demokratske partije socijalasta. Na toj laži Milo Đukanović je zasnovao priču na jačanju i opravdanju crnogorskog nacionalnog identeta i za dalje rasrbljavanje Crne Gore. Ideloške i druge temelje za stvaranje modernih Montenegrina, postavili su Brozove komunističke vlasti, pod čijom diktaturom su gotovo svi stanovnici pravoslavne vjerosipovesti u Crnoj Gori, po okončanju Drugog svetskog rata trebali i morali da budu – Crnogorci.

Tvrdnja o lažnoj autokefalnosti i želja za zaokruživanjem crnogorske nacije je prouzrokovala i kršenje Njegešovog zaveta i rušenje kapele na Lovćenu. To se očitava u odgovoru SO Cetinje od 02. novembra 1970.godine, a na tužbu koju je Mitropolija crnogorsko-primorska SPC, povodom izgradnje NJegoševog mauzoleja na Lovćenu podnijela Ustavnom sudu SFRJ. Federalni Ustavni sud je tužbu i odgovor na nju proslijedio Ustavnom sudu NR Crne Gore. U tom odgovoru, između ostalog, navodi se:

„Crnogorska pravoslavna crkva sada se nalazi u neredovnom stanju, ona nema kanonski izabranog mitropolita, niti Svetog Sinoda. Autokefalna Crnogorska pravoslavna crkva dovedena je u neredovno stanje faktičkim prestankom crnogorske državnosti“.

Pokušavajući da disciplinuju Srpsku Patrijaršiju čelnici bivše komunističke Jugoslavije, su prema istaživanjima profesora dr Jovana Janjića (autora kapitalnog dela „Istorija Srpske crkve pod komnizmom“) upućivali patrijarhu Germanu pretnje, da bi i u Crnoj Gori mogli da izazovu raskol i naprave neku vrstu Crnogorske pravoslavne crkve, kao što su učinili u Makedoniji gde su izazvali raskol.

Etničke, religijske i fašističke konstrukcije o posebnom crngorskom etnosu i „Crnogorslavlju“ posredno su uzrokovale smrt i mnogih ljudi u Velikom zbegu pred kraj Drugog svetskog rata. On su zanavek ostali bez groba i grobnog znamenja. Mnogi sveštenici SPC, narodni prvaci, monarhisti i mnogi drugi u Velikom zbegu bili su žrtve prevara koje je osmislio Sekula Drljević , u ime „Crnogoroslavlja“. To je ekstremni oblik crnogorskog religijskog nacionalizma, čije tvorac je bio crnogorski fašista Sekula Drljević (1884-1945), koji je za vrijeme Drugog svjetskog rata, tokom svog boravka u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj usvojio klerofašističku ideologiju ustaškog pokreta i ideje naciste i teoretičara rase Alfreda Rozenberga, osuđenog na smrt u Nirberškom procesu.

Veliki zbeg bez povrtka, i sramnoj ulozi crnogorskog političara, separatiste i zločinca Sekule Drljevića (1884-1945), na potresan i dokumentovan način pisao je Savo Gregović u knjizi „Pucaj rat je završen“ (slika levo). Žalosna kolona sa narodom na volovskim kolime, tifusarima i ranjenicima , na osnovu prevarnih obećanja Sekule Drljevića upućena je ka Dugom selu. Tako je uvučena u srce Hrvatske, gde su bili lak plen za ustaše.

Vojni deo zbega na čelu sa Pavoliom Đurišićem je sa pratnjom ostao na daljim pregovorima sa Drljevićem i ustaškim časnicima. Glavnina zbega još nije bila ni razmeštena u bivaku kada su na Savi primetili lađu koja se kretala uzvodno ka Zagrebu pod jakom stražom. Na njoj su bili Pavle Đurišić i oko 300 njegovih oficira i podoficira. Svi su pobijeni u Jasenovcu. Student medicine Rajko Drljević, rođak dr Sekule, koji je učestvovao u pregovorima, kada je video prevaru- ubio se, svrstavajući i na taj način na međ žrtve pogubne ustaške ideje o „Crnogoroslavlju“.

Od oko 8.000 ljudi, žena i dece, koji su poverovali Drljeviću da će ih Pavelić zbrinuti, gotovo polovina nije stigla u Dugo Selo. Preživeli su smešteni u barake, improvizovane bolnice, bez prava da se kreću bilo kuda. Partizani su ih pronašli odmah po kapitulaciji Nemačke i najveći broj je ubijen tu. Neki su prognani da im „sude narodni sudovi“.

U toku Drugog svjetskog rata komunsti, ustaše i okupatori pobili su više od 480 srpskih sveštenika, monaha i bogoslova, da bi na kraju mučenički postradao i vladika Joanikije Lipovac.

Potpisnik ovih redoba nije našao dokaze da je Drljević koristio termin autokefalne CPC , već je 1944. godine doslovno pisao: „Crnogorska crkva kroz sve vjekove nije bila ni u kakvoj zavisnosti od bilo koje pravoslavne crkve“, naglašavajući:

„Odlučna je činjenica, da Crnogorci imaju svoju religiju, svoje crnogoroslavlje i da su ostajući vjerni njemu vjerni samima sebi“.

Tvrdnja o autokefalnosti koja ne potkrepljuje nijedna valjan naučni, pravni i posebno kanonski dokaz, već nekoliko publicističkih tekstova, pisama, običnih želja, pogrešnih tumačenja, tehničkih omaški, greški u prevodu ili nedokazanih tvrdnji mirjana ili pojedinih sveštenika. Sve to kvazi naučni i pravni posredni dokazi, bez ikakve neposredne validne dokazne snage i obaveznosti. Indirektni dokazi poput pozivanja na na neke reči iz Tomosa o obnovi Sprske pravoslavne crkve iz 1922. godine, postali su osnov ideologije modernih Montenegrina, koje je obilato koristio i Milov partijski i državni aparat. Na toj zbrci posrednih dokaza, bez čvrstih temelja, pokušali su da izvuku kvazinaučne zaključke kojima će opravdati svoje pokušaje za otimanje svetinja, stvarenje partijske crkve

Autokefalnost, nije neformalna, jednostvna i suštinski prosta radnja, niti svetovna činidba, kako bi to da predstavi Novak Adžić i njemu slični za koje čak u vikipediji, pišu da su skloni falsifikovanju. Ne dobija se autokefalnost na osnovu tri redića teksta napisanog u jednom Zborniku sa šematizmom, niti na osnovu ličnih zapisa i želja, tvrdnji političaranili neobavezujućih deklerativnih tvrdnji u dokumentu koji su sastavljali mirjani iz političkih ili drugih pobuda. Ne dobija se autokefalnost ni na osnovu održaja i na osnovu nezakonitih i nedozvljenih radnji i tvrdnji. Da bi postojala autkoefalnost jedne crkve, neophodno, je ispuniti niz tačno pravnih, kanonskih i drugih duhovnih pretpostavki, uslova i radnji.

Autokefalna crkva (od grč. αυτός i grč. κεφαλή) jeste pomjesna (sestrinska) crkva koja je nezavisna u svom unutrašnjem životu, ali se nalazi u liturgijskoj, dogmatskoj i kanonskoj zajednici Pravoslavne crkve.

Jedna pomjesna crkva se priznaje za autokefalnu kad ispuni sljedeće uslove: da ima sabor episkopa (oni su njena jedina kanonska vlast), da bira svog prvojerarha (arhiepiskopa, mitropolita ili patrijarha), da ima određenu teritoriju kao jurisdikciju, da ima razvijenu crkvenu jerarhiju i da osvećuje sveto miro nužno za svetu tajnu miropomazanja.

Proces priznavanja prava dobijanja autokefalije je veoma težak i podrazumeva ispunjenje i formalnih i gore pomenutih materijalno pravnih predpostavki. Neki teolozi pokušavaju da nametnu novu teoriju da se autokefalija bazira na modernom shvatanju nacije. Tako se autokefalna crkva poistovjećuje sa nacionalnom (tzv. filetizam).

Teritorijalni princip jeste osnovni princip od značaja za postojanje i osnivanje jedne pomjesne crkve i njega treba smatrati kao kanonsku osnovu autokefalije i autonomije.

Međutim, pomjesna crkva nije samo prosto teritorijalno jedinstvo. Kanonska tradicija i crkvena praksa u tom pogledu su ustanovile sljedeće stavove: autokefalija i autonomija nisu se smatrale isključivim u pogledu geografske univerzalnosti Crkve nego u smislu njene katoličnosti (sabornosti); autokefalijom se priznaje posebna identičnost pomjesne crkve; autokefalija, kao i primat, nije privilegija data samo jednoj crkvi ili izvjesnim crkvama— svaka pomjesna crkva se nalazi u apostolskom prejemstvu preko svoje jerarhije i njenog učenja o vjeri. Sistem autokefalnih crkava i nacionalnih jurisdikcija objedinjuje teritorijalno i organizaciono načelo sa misionarskim pastoralnim nužnostima Crkve.

Prema zapisima dr Luisa Patsavosa, autora poznate studije „Duhovne dimenzije sveštenih kanona“, pravoslavna crkva ima oko hiljadu kanona, koji su sakupljeni u nekoliko zbirki , od kojih je najpoznatija Pidalion (naziva se i „Krčmija“ i „Kormilo“). Untar Pravoslavlja u suštini postoji jedno jedinstveno pravo, čiji su jedinstveni izvori zajednički za sve pravoslavne crkve. Pravoslavna crkva nije ni zbir broja nezavisnih Crkava niti savez Crkava sa spoljašnjim, međucrkvenim pravom, već je to jedna Crkva, Telo Hristovo, unutar kojeg su lokalne Crkve izrazi jedne, nepodeljene, jedinstvene, svete saborne Crkve na različitim mestima.

Pomjesna crkva koja uzurpira svoj status autokefalije ili autonomije postaje nekoordinirana tj. neuključena u poredak pravoslavne sabornosti— nije Crkva nego šizmatička skupina. U tom slučaju dolazi do izražaja namjera da se nipodaštava bogočovečanska volja Crkve izražena u sveštenim kanonima. U pitanju je sebična volja onih koji bi da se okoriste lažne autokefalnosti i koji bi da rešavaju crkvena pitanja bez vekovnih kanona ili da kanone izobliče prema sopstvenim motivima.

Po svim normama crkvenog prava nema ni autonomije ni autokefalnosti bez postojanja formalno pravnih akata, od kojih su najbinti Patrijaršijski i Sinodski tomosi nadležne pomesne Pravoslavne Crkve. Tomos kao formalni „osnivački“ akt se donosi po propisanoj proceduri, uz zapisei zapsinike koji se vode, prave Ii evidentiraju po posebnim protokolima. Tomosu po pravilu predhodi zahtev, pa onda odluka Arhijerskog sabora, pa Svetog Sinoda i na kraju sledi pismena izrada odluke koju potpisuju prvojerarh i svi članovi Svetog Sinoda. Nedostatak takvog formalnog dokumenta isključuje bilo kakvu priču o autokefalnosti. Nedostatak Tomosa ne može se nadoknaditi niti sa pričama o autokefalnosti zasnovanoj na nekoliko redova iz zbirke koju su pisala dva grčka pravnika, interpretacijma zapisa episkopa Nikodima Milaša, greškama u prevodu, stavovima iz Ustava Kraljevine Crne Gore. Nedostak Tomosa ne može nedoknaditi ni stotine gostovanja pravnika Novaka Adžića, novinara Vladimira Jovanovića i njima sličnih u programima Radio televizije Crne Gore i posebno Šukovićevoj propagandističkoj srbomrzačkoj emsiji „Živa istina“.

U nedostatku Tomosa i drugih pravno valjanih dokaza pobornici autokefalnosti koriste na desetine drugih posrednih činjenica, poluistina i neistina, često falsikfikujući ili pogrešno tumačeći dokumenta. Tu sklonost da akte, zapise i osvrte tumače na način kako to njima odgovara usavršili su do perfekcije, razvijajući antisrpsku ideologiju, a u cilju stvaranja crnogorske nacije . Tvorci ideologije o savremenim Montenegrini posebno su kivni na Ljubomira Durkovića- Jakšića, pokojnog bogoslova i istoričara, koji je sakupio niz neoborivih dokaza koji ukazuju zašto je pravoslavna crkva u Crnoj Gori uvek i jedino bila srpska.

Ta neprevaziđena i nezaobilazna studija o istoriji Mitropolije crnogorsko- primorske od nasilnog ukidanja Pećke patrijaršije 1766. godine, pa do njenog obnavljanja 1920. godine, objavljena je još 1991. godine. Ta studija objavljena je prvi put 1991. godine, pod naslovom „Mitropolija crnogorska nikada nije bila autokefalna“. Ovo neprevaziđeno delo predstavlja uspešnu sintezu važnih istraživanja o kanonskom statusu Mitropolije i dokaz briljatnog poznavanja života i dela vladarske familije Petrović- NJegoš.

Ljubomir Durković- Jakšić ubedljivo pokazuje da je Mitropolija crnogorska bila zapravo jedini nosilac kontinuiteta ugašene Pećke patrijaršije. Kako pokazuje nekoliko puta, svi značajniji mitropoliti, pogotovo iz kuće Petrovića-NJegoš, isticali su da su čuvari upražnjenog patrijaršijskog trona. Ova informacija, višestruko je proveriva- npr. na grobu mitropolita Vasilija Petrovića.

U tom kontekstu, Durković – Jakšić ukazuje na molbe crnogorskih mitropolita Ruskoj imperiji da vaspostavi Pećku patrijaršiju. Takođe, sa iste episkopske adrese potekli su i prvi značajni planovi o oslobođenju i ujedinjenju Srpstva.

Grčki pravnici Ralis i Potlis su sastavili na grčkom jeziku zbornik pod nazivom Sintagma ,koji je štampan u Atini u više tomova od početka 1852. godine. U petom tomu te Sintagme, štampane 1855. godine, na strani broj 529, naveli su da je u Crnoj Gori bila autokefalna Mitropolija crnogorska i to među ostalim na rang listi deveta po redu. Tekst objavljen u Sintagmi u doslovnom prevodu glasi: „Autokefalna Mitropolija crnogorska, Mitropolit skadarski i primorski, arhiepiskop cetinjski, egzarh sveštenog Trona pećkog, despotis (vladika) crnogorski i brdski g. Petar Petrović“.

Ovaj apsolutno neprecizni istorijski netačan i nekanonski zapis iz Sintagme dugo je korišćen kao krunski dokaza za autokealenost Mitroilije u doba vladavien Petroivća koji ni od koga nikada nisu tražili autokefalnost jer su u to doba imali samo jednog arhijeraja u celoj Mitropoliji i nije postojao Sveti SInod. Durković Jakšić je taj tekst, unet u Sintagmu 1855. godine , razobliočio i sa kanonske i istorijske strane.

Kanonsko pravo i pravo uopšte ne poznaje autokefaliju sa egzarhom na čelu. Sama reč egzarh je grčka reč i u pravoslavnoj crkvi stoji u tituli onog episkopa kome poglavar njegove autokefalne crkve – samostalne crkve; crkve koja ne zavisi ni od jedne druge samostalne crkve, daje ovlašćenja da ga zamenjuje u određenim poslovima. To pravo može se suziti, uskratiti i nije nasledno – prenošljivo na naslednika episkopa kome je dato. Prema tome, ako je Mitropolija cetinjska, kako se gore navodi, bila autokefalna, onda njen episkop, autokefalije poglavar, ne bi mogao biti egzarh – zamenik poglavara druge neke autokefalne crkve, u ovom slučaju „Sveštenog Trona pećkog“, kako se gore navodi, od koje se njegova crkva Mitropolija cetinjska, navodno odvojila, a tim samim činom i on sam postao neograničeni – nezavisni njen poglavar, zaključuje Durković – Jakšić.

Istorija zna da je od vladika iz kuće Petrovića Njegoša samo vladika Vasilije kanonski dobio prava egzarha.

Konačno, najosetljiviji deo istorije Mitropolije crnogorsko-primorske u doba kraljaNikole Durković-Jakšić je posebno obradio Kralj Nikola. Mnoge aktivnosti usmerene na statusna pitanja Mitropilije nije sprovodio po kanonskim propisima . To se posebno odnosi na deklerativnu odredbu iz civilnog Ustava i gde pominje autokealnost. Ta odfeba ne može imati bilo kakav obevezujući karakter u odnosu na Crkvu i njen vekovni pravni subjektivite. Durković-Jakšić je silom neoborivih argumenata pokazao da samodržačko proglašenje (u Ustavu) autokefalnosti crkve u eklisiloško ustrojstvo i organizaciju. Tu ustavnu autokefalnost Mitropoliji nije dala nijedna postojeća Patrijaršija, a posebno ne njen osnivač, Pećka patrijaršija, tako da je ona mrtvo i deklerativno slovo na papiru bez ikakve pravne snage.

Zbog svega toga je važno, a to autor i naglašava, da 1919. godine nije došlo do ukidanja autokefalne „Crnogorske crkve“ već do ponovnog uspostavljanja kanonskog stanja. A ključnu ulogu u tom procesu imao je upravo mitropolit crnogorsko-primorski Mitrofan Ban. Današnji pozivi na tobožnju istorijsku autokefalnost mitropolije samo su deo političko-ideološkog mešetarenja, o čemu je pisao i Aleksandar Raković u takođe briljatnom delu „Crnogorski separatizam“, koje do tančina razotkriva ko stoji iza rasrbljavanja Crne Gore.

Branitelji nepsotojeće autokefalnosti Mitropolije crnogorske najviše se „ubijaju“ i brukaju pokušavajući da pronađu eklisiološka opravdanja za svoje tvrdnje.

EKLISIOLOGIJA (grč: έκκλησιολογία), složenica izvedena od osnove reči εκκαλέω – sazvati, znači: skup, saziv, skupština, sabor – pa je time i sabornost jedan od bitnih atributa Crkve. Šire uzeto, učenje ο Crkvi kao bogočovečanskom telu, zajednici Boga, Anđela, provođenih, svetih, i vernika – članova Crkve na zemlji. U užem smislu, eklisiologija je završni deo gradiva dogmatike koji obrađuje pitanje ο Crkvi kao svetajni. Pri tome, reč „svetajna“ ne označava sintezu svih Svetih Tajni, nego govori o Crkvi kao izvoru svih Svetih Tajni, nepresušnom izvoru blagodati Božije. Crkva je ona koja ima osvećujuće dejstvo, jer joj je ono dato i povereno od gospoda Isusa Hrista preko njegovih apostola i episkopa kao naslednika apostola.

Kao što piše prepodobni Justin Ćelijski: „Sa Bogočovekom Gospodom Hristom, kao sa Glavom svojom, Crkva je postala najsavršenije i najvrednosnije i najvažnije biće u svima svetovima. Sve Bogočovekovo postalo je njeno, sve božanske sile NJegove postale su njene, i sve vaskrsne, i sve preobražajne, i sve obožujuće, i sve obogočovečujuće, i sve ohristovljujuće, i sve otrojičujuće, i sve ohristoličujuće sile NJegove postale su zanavek njene.“ (Dogmatika Pravoslavne Crkve)

Eklisiologija Pravoslavne Crkve ne zna za problem nazvan autonomija ili autokefalnost, ističe arhijepiskop ohridski Jovan I dodaje :

„To je veštački problem nametnut osamostavljivanjem balkanskih država u 19. veku. Niti može jedna pomesna Crkva da bude Crkva, ako nije autonomna, pa čak i autokefalna (u pravom smislu te reči) u odnosu na ostale Crkve, niti pak može da bude Crkva, ako se potpuno odvojila od ostalih Crkava i ne opšti sa njima. Da bi Crkva bila Crkva treba da bude u liturgijsko-kanonskoj zajednici sa ostalim pomensim Crkvama bez razlike na način njihovog ustrojstva. Šizme motivirane nacionalno-filetističkim pobudama karakteristične su za život Crkve u periodu 19. i 20. veka. I one su verovatno najnerazumnije i najbesmislenije šizme u istoriji Crkve.“

Govoreći u intervjuu Beti 11. decembra ove godine, episkop budimljansko-nikšižki Joanije, odgovaraući Milu Đukanoviću, izneo je konstataciju, zlata vredno kada je u pianju tema autokefalnosti i koja oslikava i sve zablude i ostalih modernih Montenegrina:

„Čovjek bez osnovnih znanja iz istorije, kome su vjera i duhovne vrijednosti nepoznate kategorije, pogrešno je shvatio i eklisiologiju blaženopočivšeg mmfilohija. Oslanjajući se na svetog apostola Pavla, Mitropolit je često govorio da se Crkva ne zatvara u nacionalne, državne ili bilo koje druge zemaljske okvire.“

Sve su to razlozi koji moraju imati odlučan značaj prilikom predstojećeg usvajanja Zakona o izmenama i dopunama Zakona o slobodi vjeroispovesti. Oni se moraju spomenuti konstatovati da bi se stvari vratile koliko toliko u normal, zaustavile deobe i stvorili preduslovi za ostvarivanje narodnog jedinstva.

Laž i o beloj kamilavki

Petar II Petrovic-Njegos, Prince-Bishop of Montenegro, national poet and philosopher. | Montenegro, Portrait gallery, Historical charactersUz notornu glupost modernih montenegrina, da je autokefalna Crnogorska crkva stvorena posle propasti Pećke patrijaršije bez Tomosa ide i priča o beloj kamilavki koju su nosile vladike Petar Prvi i Petar Drugi Petroivć.

Ruski car Aleksandar Prvi Pavlovič je vladici Petru Prvom Petroviću 1806.godine poslao belu kamilavku, kao znak priznanja za zasluge u borbi protiv zajedničkih neprijatelja. Izvesni francuski maršal, prvi je napisao da je kamilavka dokaz autokefalnosti, jer nju nose isključivo samo poglavari autokelane ili autonomne crkve.

Da su pojedini sveštenici u znak počasti dobijali i pravo da nose vladičansku mitru iako nikada nisu birani za episkope, niti uvođeni u arhijerejski tron najbolje pokazuje primer arhimandrita Nićifora Dučić (Lug, Trebinje, 21. novembar 1832 — Beograd, 21. februar/5. mart 1900) poznatog srpskog istoričara, dobrovoljačkog komandanta, duhovnika, prosvetelja, redovnog člana Srpske kraljevske akademije, te predsednika Srpskog učenog društva u više mandata.

Arhimandritu Nićiforu Dučiću je Sveti arhijerejski sabor 1886. godine u znak počasti i zahvalonsti za prosvtiteljsku delatnost (samo u Crnoj Gori osnovao je deset škola) i druge zasluge prema srpskom narodu dodelio vladičansku mitru. Arhimandrit je tu počast prihvatio i raskošno izrađenju zlatom izvezenu mitru sa likovima Hrista, Bogorodice i jevanđelista je nosio samo dok je služio svete arhijerske liturgije.

Ovde, ne treba zaboraviti praksu da Sveti arhijerejski sinod Ruske pravoslavne crkve ne retko arhijere daruje sa počasnim belim kamilavkama. Tako je 2002. godine u Rusiji čak 18 mitropolita i episkopa nosilo bele kamilavke. Naravno, niko ozbiljan nije ni pokušao da dokaže da u Rusiji postoji 18 autokefalnih crkava.