Pobjeda Srpske pravoslavne crkve: Temeljni ugovor joj priznaje kontinuitet od 1219. godine, sva neupisana crkvena imovina će na nju biti prepisana!

U objavljenom tekstu radne verzije Temeljnog ugovora sa Srpskom pravoslavnom crkvom, konkretnije u preambuli ugovora, priznaje se istorijsko-pravni kontinuitet Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori od 1219. godine, kada je i osnovana prva eparhija SPC u Crnoj Gori na Miholjskoj prevlaci.

„Pozivajući se na međunarodno pravo i Ustavom Crne Gore, zajemčenu slobodu vjeroispovijesti i načelo odvojenosti države i Crkve, na pravoslavno kanonsko pravo, Ustav Srpske Pravoslavne Crkve (u daljem tekstu: Ustav SPC) i crkveno ustrojstvo od osnivanja Žičke Arhiepiskopije, Pećke Patrijaršije, odnosno Srpske Pravoslavne Crkve. Polazeći od činjenice da je Hrišćanska Crkva na prostoru Crne Gore prisutna od apostolskih vremena i njenog kontinuiteta-misije kroz istorijsko pravoslavno i crkveno ustrojstvo od osnivanja Zetske, Budimljanske i Humske Episkopije Žičke Arhiepiskopije (1219-1220g.).

Šta ovo znači za Srpsku pravoslavnu crkvu u Crnoj Gori?

Gorenavedena preambula je možda i najvažniji dio Temeljnog ugovora jer se ovim tekstom priznaje ono što je SPC tražila već dugi niz godina – priznanje njenog istorijskog kontinuiteta kao jedine kanonski priznate pravoslavne vjerske zajednice u Crnoj Gori. Od vremena referenduma 2006. godine, Srpska pravoslavna ckrva je živjela pod tenzijom da se njen kontinuitet uskrati i da se joj se kontinuitet uvaži samo od 19. vijeka, ili čak od 20. kada se i dogodilo svecrkveno ujedinjenje u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca što je dočekano sa oduševljenjem.

Ono što druga strana „spori“ Srpskoj pravoslavnoj crkvi jeste navodno ukidanje autokefalne CPC. Prije svega važno je znati da je ta CPC, koju i pominje kralj Nikola u Ustavu iz 1913. godine bila Crkva koja je sačuvala Pećku patrijaršiju. Zato je mitropolija crnogorsko-primorska danas mitropolija, a ne eparhija, čime se uzdigla na najviši rang koji jedna eparhija može imati. Dakle crkveno jedinstvo 1920. godine nije značilo nikakvo ukidanje Crkve u Crnoj Gori, već njeno ujedinjenje sa svim ostalim eparhijama Srpske pravoslavne crkve, a sve pod mitrom srpskog patrijarha. Tako je i mitropolija, nakon dugog niza godina turske okupacije, konačno našla svoje mjesto.

 

Nadalje, ovim Temeljnim ugovorom se priznaje kontinuitet djelovanja od 1219. godine, konkretnije od svetosavskog vremena, kada je upravo Sveti Sava i osnovao eparhiju na Miholjskoj prevlaci, uz konstataciju da je Hrišćanska crkva prisutna od apostolskih vremena, što se i može vidjeti po temeljima hramova (Zlatica, Duklja…), a podsjećanja radi, tada je Hrišćanska crkva bila jedinstvena, bez podjele na Pravoslavce i Katolike.

Imavši ove činjenice u vidu, sa pravnog i istorijskog aspekta, Temeljni ugovor uvažava sve ove činjenice i daje najveće časti Srpskoj pravoslavnoj crkvi, što je zvanična Crna Gora i bila u obavezi da uradi.

Sva imovina je neotuđiva

U daljem tekstu Temeljnog ugovora se navodi i da se država Crna Gora obavezuje da u skladu sa pravnim poretkom, izvrši uknjižbu svih neupisanih nepokretnosti u vlasništvo mitropolije i eparhija koje djeluju u Crnoj Gori.

„Država jemči Crkvi nepovredivost prava svojine i državine nad manastirima, hramovima, zgradama i drugim nepokretnostima i prostorima u njenom vlasništvu, u skladu sa pravnim poretkom Države. Država se obavezuje da, u skladu sa sopstvenim pravnim poretkom, izvrši uknjižbu svih neupisanih nepokretnosti u vlasništvo Mitropolije crnogorsko-primorske, Eparhije budimljansko-nikšićke, Eparhije mileševske, Eparhije zahumsko-hercegovačke i njihovih crkveno-pravnih lica kojima pripadaju“, navodi se u tekstu.

Ovo je svakako jedna velika pobjeda Crkve, imavši u obzir Zakon o slobodi vjeroispovjesti koji je podrazumijevao prelazak imovine vjerskih zajednica u državno vlasništvo, kako bi država bila ta koja bi odlučivala kada će i gdje će koja vjerska zajednica vršiti vjerske obrede, čime se otvoreno pokazala mazohistička ideja DPS vlasti, da po staroj komunističkoj matrici umisle da su oni sami „Bog“. Crkva, kao i svaka druga vjerska zajednica ima pravo na svoje unutrašnje ustrojstvo, a interesantna je i činjenica da je DPS želio da kontroliše Crkvu na ovakav način, iako su oni organizacija stara samo 75 godina, dok Crkva ima dvomilenijumsku istoriju.

Upravo zbog ovoga je ovaj član ugovora jako bitan kako za Srpsku pravoslavnu crkvu, tako i za vjernike, jer se na određeni način pruža određena satisfakcija i rezultati borbe koja je trajala 2020. godine a što je Vlada Zdravka Krivokapića zasigurno prosula i kao takvi će biti i zapamćeni. Kao izdajnici Crkve.

 

Spinovi Vijesti ne staju: Tvrde da je umanjen značaj Mitropolije, a ipak je umanjena samo mogućnost crkvenog separatizma

U jutrošnjim Vijestima osvanuo je tekst gdje tvrde da je Temeljnim ugovorom umanjen značaj Mitropolije crnogorsko-primorske. Razlog za ovakvo pisanje pronalaze u činjenici da je u pojedinim djelovima umjesto Mitropolija crnogorsko-primorska, stoji Srpska pravoslavna crkva.

„U posljednjoj verziji je izmijenjena i preambula u dijelu koji se odnosi na ulogu SPC u razvoju Crne Gore jer više ne piše da se posebno uvažava uloga Mitropolije crnogorsko-primorske u vrijeme crnogorskih mitropolita-gospodara, već da se samo uvažava. Izbrisan je i dio u kom se konstatuje uloga MCP u državnosti Crne Gore. Takođe, ranije je pisalo da se uvažava doprinos MPC u društvenom, kulturnom i obrazovnom razvoju Crne Gore, a sada umjesto MCP piše SPC“, pišu Vijesti.

Ipak, svjedoci smo da u Crnoj Gori ne djeluje samo Mitropolija crnogorsko primorska kao eparhija SPC, već tu postoje i Eparhija budmljansko-nikšićka, Eparhija mileševska, i Eparhija zahumsko-hercegovačka. Shodno ovome, mora se konstatovati i značaj ovih eparhija a ne samo Mitropolije crnogorsko primorske. Takođe, ovim se, po analizama, stavlja tačka na priču oko crkvenog separatizma, a koji je uzeo maha djelovanjem Zdravka Krivokapića i Alekse Bečića.