Portret bez okvira, Guliver (je) ostao bez konja, ali n(ij)e i bez (n)ovaca!

Piše: Dr Momčilo D. Pejović

 

Poodavno objavih tekst pod naslovom „Crnoj Gori samo fale Liliputanci – Guliver na konju“. Tada, na opasku starijeg kolege: „A na koga si mislio“, odgovorih da pokušavam pisati „Ezopovim jezikom“, jer sam, očigledno kao istoričar i doktor istorijskih nauka, ovom društvu Crne Gore nepodoban! Profesiju istoričara kanim „zamijeniti“ pisanjem basni, političkih eseja, priloga, kritika i reagovanja!

Skoro dvije decenije prođoše od kada objavih taj tekst, a pored njega još dvadesetak do današnjega dana, o njemu kao Guliveru! Evo sada prilike, kada je već Guliver „pao sa konja“ odnosno ostao bez „konja“ ili (i)zbačen sa sedla, da okončam(o) storiju njegove više od tri decenije duge „vladavine“ odnosno „pustoš politike“!

Naravno, od samog Guliverovog dolaska na vlast početkom posljednje decenije 20. vijeka rekao sam da će njegov pad biti neminovan kao što je to pad potamnjelog, sasušenog i izništalog lišća u poznu jesen!

Dugo se čekao njegov pad! U toj dugoj vladavini da o(p)stane na vlasti umnogome pomagale su satelit stranke koje su pravile koaliciju odnosno bile prirepak njegovoj partiji „drps ovaca“, pa i ponekad dio opozicionih stranaka bolje reći pojedinci kao parlamentarci i stranački lideri ujedno!

Tek sada će mu „pad sa konja“ donijeti brojne i teške probleme i posljedice, kada ga politički vjetrovi budu (raz)vlačili kao konjima za repove! A tmurni će ga politički oblaci sa „olujnim kišama“ kritički šibati dugim korbrčima sa svih strana, bilo od stranačkih prijatelja i(li) neprijatelja, bilo od kumova i političkih neistomišljenika, kritičara, pisaca, istoričara, pullicista, književnika i tako dalje! Naravno, zasluženo, mlatiće oni po Guliveru kao po dasci za pranje! A političke kiše iz „natmurenih oblaka“ slivaće se u mutne i nadošle bujice koje će sa svih strana „jurišati“ nošene jakim i raznim vjetrovima udarajući ga čas sa lijeve, čas sa desne strane! A biće mnogo i onih sa bočne strane, s leđa, odozdo i odozgo sve dotle dok se njegovo političko tijelo ne (ra)strgne na sitne komade i sve prepušti vremenu da trune na smetlištu istorije! Guliver, kao „Premijer pobjedničkog duha“ ostaće zaboravljen i od onih koji su o njemu pisali pohvale i knjige, klicali i dizali ga visoko do „beskrajno plavog neba iznad Crne Gore“!

Kada bi(smo) u jednoj prostoj rečenici htjeli okarakterisati Guliverovu „pustoš politiku“ onda bi ona glasila: „Gospodar, glodar i grobar“ sveukupnog državnog i društveno-političkog života građana Crne Gore! Pohlepa, oholost i zavist su njegove životne osobine, kojima je bio sve  podredio samo da bi bio uspješan, nenadmašan i veliki „evropski državnik“! Svi su izgledi da se htio ugledati na „trostrukog narodnog heroja“ iz njegovog vremena „socijalizma i monolitnog komunizma, bratstva i jedinstva“! S druge strane odnosno istorijska ličnost, koja mu je bila politički uzor, je crnogorski kralj Nikola! Naravno, da je Guliver daleko od tih istorijskih (s)ličnosti jugoslovenske i crnogorske istorijske dramatike!

U gotovo svim segmentima svoje vladavine bio je bez državničkoga dara, kao i bez imalo političke strpljivosti, mudrosti, državničke uzdržanosti i vizije! Samo je, od svega, uspio da vremenski o(p)stane toliko dugo na vlasti, jer je izdavao sebe i svoje principe, političke saveznike i prijatelje koji su ga prethodno doveli na vlast, a on ih je sve redom jednog po jednog napuštao grabeći fotelju, sedam puta premijersku i dva puta predsjednika države! Tako je o(p)stajao na vlasti dodvoravajući se zvaničnicima zapadnoevropskih zemalja, a nadasve SAD-a i NATO-a!

U toj Guliverovoj, više od tri deceniji dugoj vladavini, njegova država je doživela da, u privrednom i društveno-ekonomskom, pravnom, naučnom, kulturnom, obrazovnom i zdravstvenom odnosno institucionalnom pogledu, bude jedna učmala sredina podređena samo njemu kao „Gospodaru, glodaru i grobaru“ ukupnog života najvećeg dijela građana, čiji je životni standard doveden do samog ruba siromaštva i prepušten pukom preživljavanju!

Radio je Guliver, kako nam u više mahova reče, kad mu je trebalo i više od 12 sati dnevno, uporedo državne poslove i svoj privatni biznis! Pomagao svojim „ugledom, autoritetetom i potpisima“ da se biznisom bave i članovi njegove najuže porodice: sin, brat, sestra, sestrić, bogme i brojni kumovi, prijatelji i rođaci, bilo da je riječ o rasvjeti, malim elektranama i bankama odnosno „Prvoj banci“, („najstarijoj u Crnoj Gori“, sic!). Širili su se njegovi i njihovi poslovi  vezani za brojne afere počevši od Avale, Zavale, šverca duvana a nešto kasnije bananama Volija začinjene sa „bijelim prahom“, Snimka, Limenke, Telekoma, Koverte, Atlas i Invest banke i tako dalje sve do „ničije kuće“, za koju je bio zainteresovan da je kupi, kao neko ko bi želio da „i on“ ima kuću!? A znao je tokom brojnih gostovanja na mnogim tv stanicama pokazati da njegove duge ruke su okićene i satovima prestižnih svjetskih maraka! Najčešće je nosio one Rolex-ove, mnogo skupocjene čija pojedinačna vrijednost je prelazila i 200.000 eura?

Naravno da je od vrijednog danonoćnog državničkog posla i brojnih dnevnica (s)mogao sebi priuštiti tako vrijedne ručne časovnike i provod po turističko destinacijama o svome trošku ili o trošku svojih „prijatelja i kumova“, kao na primjer ljetovanja u Sen Tropeu, Majamiju, Dubaiju i tako dalje!? Ipak, on je bio „Gospodar“ odnosno vladar ili tačnije rečeno diktator u jednoj po prostoru maloj državici, od nešto oko 14000 kvadratnih kilometara sa brojem građana od oko 630.000!

Međutim, na drugoj strani, imperija Guliverove porodice je rasla iz godine u godinu i počela uveliko prelaziti granice njegovoga ogromnog privatnoga feuda, kao i regiona, pa je stigla do Grčke, Krita, Švajcarske, zemalja Beneluksa, i čak do daleke Amerike (Majamija), Paname, Sejšela i Dubaija?

A ko će sve znati (po)brojati destinacije gdje je, navodno, samo fiktivno (ot)varao firme, a „bez obrta centa“ u njima? Takav izgovor Gulivera, kao jednog „uglednog“ i od velikog formata „evropskog državnika“ je veoma upitan i zdravo-razumski gledano veoma stupidan?

Naravno, sasvim je razumljivo da se ni Guliver ne može sjetiti svih „firmi u inozemstvu“ u kojima je „fiktivno“ obavljao svoj uspešan biznis „bez centa obrta“ tokom godine! Sve u dokolici kada je pravio kraće pauze od državnih poslova, pa mu se tada teško bilo (pri)sjetiti pred gledaocima i slušaocima, javno na tv ekranima, ima li još koju frmu u inostranstvu!?

U početku svoje političke i državničke karijere obećavao je Guliver svojim građanima „Bolji život“ da bi kasnije tu devizu i političku floskulu, vidjevši da je neuspešna, zamijenio drugom znatno uspješnijom: „Mi znamo kako“! Sa njom je upravo postigao svoj lični, politički i  državnički uspeh podredivši sve svom biznisu u zemlji i inozemstvu! Naravno, „tamo gdje su manji porezi“ na dohodak i kapital, a koji ne ostvaruje „ni centa“ u godini!?

Kada je tokom prve dvije decenije bavljenja politikom i državnim poslova uspio svoj lično materijalno i finansijsko bogatstvo da dobrano i ekstra umnogostruči, znatno unaprijedi, Guliver je otišao korak dalje da se (o)proba baviti visokim obrazovanjem, naukom i kulturom u svom mnogo voljenom „Monten(ij)egru“, kako bi se građani i posebno omladina mogla navići na „novu Crnu Goru“ sa monten(ij)egrinskim „novočovjekom“!

Postao je suvlasnik UDG-a, sa nekolicinom od svojih profesora koji su mi bili predavači tokom njegovih studija ekonomije, a koji su kao „eksperti“ bili u njegovom timu za primjenu „liberalnog kapitalizma“ na crnogorsku privredu! Tu su mu se pridružili i oni koji su htjeli da stvaraju novog čoveka, novu državu, novu naciju, tzv. „Monten(ij)egrinskog novočovjeka“ i uz sve to „crnogorsku pravoslavnu crkvu“ za ateiste, agnostike i nevjernike pravoslavce, kao takvima podobne (ne)vjernike! Naravno, vrlo lično, osiono i bahato širio je svoje ekonomsko i istorijsko (sve)znanje zajpurena lica i nadutih obraza, gotovo zapjenušanih ustiju! A nije mario odnosno nije se ustezao da lično uvrijedi kolege parlamentarce u Skupštini Crne Gore, pa čak i da se pridigne i krene ka njima da se fizički obračuna! Naravno, pored uvreda i prijetnji lične prirode znao je da „nadahnuto“ podigne svoj kažiprst i prijeteći glas: „(…) moraćete se navići, ovo je nova Crna Gora“!

Uporedo sa visokoškolskim obrazovanjem generacija na njegovom univerzitetu UDG (Univerzitet Donja Gorica), u dijelu barem u kojem je imao suvlasnički dio, kreirao je naučni i kulturni život budućih generacija sa maternjem odnosno „crnogorskim jezikom“!

Pored svih tih silnih političkih, i državničkih poslova obavljao je razna putovanja i, naravno, radio na svom „ličnom obrazovanju“ posebno zainteresovan za crnogorsku istoriju kao naučnu oblasti! U njoj je postizao „vidne i znatne“ rezultate jer je, kako nam je znao skrenuti pažnju, čitao brojnu „relevantne literaturu“ koju su mu servirali njegovi dvorski i priučeni istoričari, pa je u tv emisijama isticao svoje „veliko poznavanje“ crnogorske istorije s nešto manje znanja iz opšte istorije! Samo je znao izostaviti odnosno zapostaviti učenje stranog jezika (engleskog). jer kako nam reče skoro „govori“ jedan „priznati crnogorski jezik, „sasvim dovoljno“ da se može sporazumijevati sa više od polovne ljudi na planeti Zemlji!

Dakle, sve je bilo podređeno njemu i njegovoj ličnosti i samo njegovo mišljenje je bilo „naučno i relevantno“ tako da se gradivo u crnogorskim srednjoškolskim udžbenicima dopunjavalo njegovim citatima i mislima koje je on kao laik, ali ipak snabdjeven „ozbiljnom“ džepnom istorijskom literaturom uspješno plasirao! Naravno, celokupna njegova društveno- politička i naučno-obrazovna i kulturna misao i misija bile su u cilju sprovođenja i izgradnje  „novoga crnogorskoga društva i novočovjeka“!

Sve državne institucije bile su podređene njemu kao „Ocu  crnogorske nacije i novoga čovjeka“ Monten(ij)egrina i mnogi su se utrkivali da mu na svoj lični i „naučno opravdan“ način pomognu u tom naumu! Naravno da su akademici CANU-a u tome prednjačili sa nepostojećom ili bolje reći  nezvanično „državnom akademijom“ novostvorenom od grupe građana, raznoraznih pisaca, pjesnika, novinara, putopisaca, analitičara, frizera, pa sve do doktora nauka! Svi su oni  stali pod jednu njihovu naučnu ustanovu takozvanu „Dukljanska akademija nauka i umjetnosti“ (DANU), koja će se kasnije (pri)pojiti nezvanično odnosno poluzvanično pozajmiti svoje članove državnoj i zvaničnoj instituciji CANU!

Godine i decenije su prolazile i Guliver se sve više i više izležavao na sedlu svojih konjskih zaprega, često ih uprežući u galop! Zaprežni „konji“ često su lutali, posebno u trenucima kada je Guliver znao spavati čvrstim snom, zbog velikog umora od brojnih polova na državnom i političkom nivou i bogme kada se ozbiljno zauzimao da isčitava brojnu istorijsku relevantnu literaturu!

Guliver je svoje zaprežne konje maksimalno, do iscrpljenosti, koristio za svoja brojna putovanja, pa su oni bili često zamjenjivani novim! Međutim, vremenom (nj)ih je sve manje bilo na raspolaganju, pa je Guliver bio primoran da se snabdijeva iz „rezervi i džepova“ koje je dugo vremena sakrivao! Ipak, i toga mu je ponestalo tako da je Guliver bio primoran da nekada veliko „krdo konja“ koje je imao zamijeni stadom sitnije stoke odnosno „drps ovcama“! Tako je Guliver od konjanika postao „Sedmak Čobanin“ odnosno farmer, ipak, „najjačeg i najbrojnijeg“ političkoga stada „drps ovaca“!

Međutim, skorašnji politički događaji u njegovome „mnogo voljenom, ekološkom“ i NATO-vskom  Moneten(ij)egru izmijenili su ukupnu njegovu ličnu, političku i državničku ulogu, snagu i moć! Spao je sa „zaprežnih konja“ na sitniju, iako poslušniju, stoku odnosno političke „drps ovce“, koje se ubrzo počelo brojno smanjivati i napuštati svoga „Sedmaka Čobanina“ odnosno od milja zvanog „Milo Čobanin“! Jednom riječju, kao što se u narodu kaže: „Kako je vrijeme donijelo tako ga je i vrijeme odnijelo“ ili „s konja na magarca“! Guliver pade sa „konja“, a podnese ostavku i na „drps ovaca“ stado!

Tužan kraj za Gulivera, kao jednog „evropskog državnika“!? Nego ko kao Guliver: „Evropski državnik, naš predsjednik, Milo. Nego ko“? Guliver (je) ostao bez „konja“, ali n(ij)e i bez (n)ovaca!?