Održan okrugli sto o Nacrtu Programa ekonomskih reformi 2024-2026
U cilju veće transparentnosti i objektivnog prikaza dokumenta, na jučerašnjem okruglom stolu predstavljen je nacrt Programa ekonomskih reformi 2024-2026 (PER), u organizaciji Ministarstva finansija (MF), uz podršku Programa Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP) u Crnoj Gori, kroz projekat „Jačanje transparentnog i odgovornog upravljanja javnim finansijama u Crnoj Gori“, koji finansira Ministarstvo finansija Republike Slovačke.
Cilj okruglog stola je da se predstavi Nacrt dokumenta, kao i način na koji zainteresovane strane mogu najbolje doprinijeti njegovoj izradi. Program ekonomskih reformi priprema se na nivou Vlade Crne Gore, a u saradnji sa svim ključnim akterima društvene zajednice. Dokument u potpunosti mora da bude usaglašen sa Predlogom zakona o budžetu, kako bi mogao da bude i javno objavljen. Ove godine metodologija je značajno izmijenjena u odnosu na sve prethodne godine, posebno u dijelu strukturnih reformi. Tako je, u ranijem periodu, Evropska komisija očekivala da se dostavi minimum 20 reformskih mjera, međutim od ove godine EK zahtijeva 6 mjera strukturnih reformi. U pripremi dokumenta postojala je sinergija svih linijskih minstarstava.
Otvarajući okrugli sto, nacionalna PER koordinatorka, dr Bojana Bošković, saopštila je da je poglavlje Strukturne reforme dostavljeno 26. novembra Evropskoj komisiji na mišljenje.
PER, kako je istakla, predstavlja dokument od posebne važnosti koji trasira pravi okvir pregovora sa Evropskom unijom.
Pomoćnica stalne predstavnice UNDP-a, dr Dragana Radević poručila je da organizacija koju predstavlja kontinuirano pruža podršku Ministarstvu finansija u pripremi ključnih strateških dokumenata, te da će na tom fonu i nastaviti da asistira kako bi Program predstavio neophodne i ključne reforme za Crnu Goru.
Konsultantkinja UNDP-a, dr Nina Vujošević prezentovala je Nacrt programa i istakla da su ključni ciljevi ekonomske politike: diversifikacija ekonomske aktivnosti i povećanje konkurentnosti privrede; (ii) jačanje otpornosti ekonomije na eksterne šokove; (iii) obezbjeđivanje makroekonomske i fiskalne stabilnosti; (iv) unaprjeđenje poslovnog ambijenta i (v) pokretanje snažnog investicionog ciklusa. Navedene ciljeve moguće je ostvariti kombinacijom mjera ekonomske politike za jačanje makroekonomskog ambijenta i stvaranje uslova za odživost javnih finansija, sa mjerama koje se odnose na rješavanje strukturnih problema u ekonomiji.
Nacrtom programa je projektovan ekonomski rast od 3,2% tokom perioda 2024-2026. godina. Rastu će doprinijeti i strukturne reforme predviđene Programom, čiji je kvantitativni efekat procijenjen na 0,3% BDP. Fiskalni okvir predviđen Nacrtom programa uključuje dostizanje primarnog suficita budžeta 2026. godine, uz ostvarivanje prosječnog deficita budžeta na nivou ispod 3% BDP tokom naredne tri godine. Navedeno će se, između ostalog, ostvariti sprovođenjem mjera fiskalne konsolidacije, koje će uticati na povećanje prihoda i zaustavljanje rasta „neproduktivne potrošnje“. Riječ je o poboljšanju projekcija u odnosu na srednjoročne projekcije fiskalnog okvira objavljene u julu mjesecu u Smjernicama makroekonomske i fiskalne politike.
Tokom diskusije su saopšteni određeni predlozi koji su se odnosili na uključivanje privrede u izradu Programa, kako bi reforme bile imlementirane na pravi način.
Debati su prisustvovali predstavnici Saveza sindikata Crne Gore, Unije slobodnih sindikata, Delegacije EU u Crnoj Gori, Privredne komore, Unije poslodavaca, UNICEF-a, Državne revizorske institucije, Instituta za strateške studije i projekcije, Sekretarijata Savjeta za konkurentnost, Skupštine Crne Gore, Ambasade Njemačke, Zajednice opštine, Uprave za statistiku, kao i opštine Ulcinj, Danilovgrad, Tuzi, Bar, Tivat, Andrijevica kao i resornih ministarstava u Vladi Crne Gore i drugi.
Po završetku javne rasprave, Radna grupa za izradu PER-a će sagledati i obraditi sve predloge i sugestije, nakon čega će finalizovati tekst Program ekonomskih reformi.
Vlada Crne Gore će u januaru 2024. godine usvojiti PER 2024 – 2026, a u istom mjesecu biće dostavljen Evropskoj komisiji.
Predlozi i sugestije mogu se dostavljati na e-mail adresu [email protected], najkasnije do 31. decembra 2023. godine.