MANS: Vlada Duška Markovića nezakonito odobrila produženje roka za završetak istraživanja nafte i gasa

Dok italijansko-ruski konzorcijum Eni-Novatek sprovodi istražno bušenje u crnogorskom podmorju u Mreži za afirmaciji nevladinog sektora (MANS) tvrde da je prethodna Vlada na čijem je čelu bio Duško Marković, nezakonito konzorcijumu of šor kompanija Eni Montenegro i Novatek Montenegro iz Holandije sredinom marta prošle godine odobrila produženje roka za završetak istraživanja nafte i gasa, umjesto da aktivira obaveznu garanciju i naplati štetu koja je mogla da dostigne 85 miliona eura.

Tadašnja resorna ministarka ekonomije Dragica Sekulić danima ne odgovara na pitanje Televizije Vijesti, postoji li objašnjenje za ovakvu odluku, a iz MANS pozivaju sada nadležno Ministarstarstvo kapitalnih investicija da objelodani sve pojedinosti slučaja.

U MANS tvrde da je prethodna Vlada, suprotno zakonu, konzorcijumu of šor kompanija Eni Montenegro i Novatek Montenegro iz Holandije sredinom marta prošle godine odobrila produženje roka za završetak istraživanja nafte i gasa u crnogorskom podmorju.

Bivša vlast je, ocjenjuju u MANS, prihvatila neosnovano obrazloženje konzorcijuma da im se rok produži zbog problema tehničke prirode.

„Dokumentacija međutim pokazuje da to apsolutno nije tačno, da su te firme kasnile, jer nisu htjele svoje poslovanje da usklade sa crnogorskim zakonima. Zato su kasnile sa izradom elaborata o zaštiti životne sredine, jer nisu htjele da poštuju standarde koje su propisane našim zakonima i onda je taj postupak trajao duže nego što je bilo planirano. Drugi razlog za kašnjenje te firme su navele da je njihov podizvođač odustao. Dakle, kompanija koju su oni sami izabrali da sprovodi određene obaveze iz ugovora o koncesijama za koje su one odgovorni je iz nekog razloga odustala i sada iz tog razloga treba da snosi posljedice država CG. To je potpuno suprotno i zakonu i ugovoru koji je predviđao da u takvim slučajevima Vlada Crne Gore ima pravo da naplati obaveznu garanciju i da je aktivira u iznosu do 85 miliona eura“, istakla je Vanja Ćalović Marković, izvršna direktorica MANS

Tadašnja Vlada i resorno Ministarstvo ekonomije su ovom konzorcijumu of šor kompanija odobrili produženje roka pozivajući se na član 29 Zakona o istraživanju i proizvodnji ugljovodonika kojim je propisano da rok može biti produžen pod uslovom da „koncesionar nije izvršio obaveze iz radnog programa zbog tehničkih problema nastalih tokom faze istraživanja, koji se nijesu mogli predvidjeti, izbjeći ili otkloniti“.

Ipak, prema dokumentaciji Agencije za zaštitu životne sredine do koje je došao MANS, do prolongiranja u izradi Elaborata je došlo zbog propusta naftnih kompanija.

Naftne kompanije su podnijele zahtjev za određivanje obima i sadržaja Elaborata u martu 2017. odnosno šest mjeseci nakon potpisivanja ugovora.

Agencija za zaštitu životne sredine je u roku od mjesec donijela rješenje i dala im tražene instrukcije.

Pet mjeseci kasnije, kompanije dostavljaju elaborate, Agencija sprovodi javnu raspravu i nakon dva mjeseca, u novembru 2017. godine, konzorcijumu traži dopunu tog dokumenta, kako bi bio usklađen sa crnogorskim zakonima.

Tri mjeseca kasnije naftne kompanije dostavljaju inovirani elaborat, ali on ponovo ne ispunjava zakonom propisane standarde, pa im Agencija traži novu dopunu.

Tek nakon tri mjeseca, koncesionari konačno dostavljaju Elaborat koji Agencija prihvata, i mjesec od podnošenja donosi rješenje.

Iz MANS ističu da je jedini problem tehničke prirode koji je konzorcijum naveo incident na brodu, ali Vlada nije utvrđivala da li je do njega došlo zbog propusta u radu kompanija, odnosno da li je mogao biti izbjegnut.

Zbog čega je Vlada Duška Markovića dozvolila produženje roka ovom konzorcijumu, tadašnja ministarka ekonomije, a sadašnja poslanica Demokratske partije socijalista (DPS) Dragica Sekulić nije odgovorila iako smo joj pitanja uputili još početkom sedmice.

Zato, iz MANS pozivaju sada nadležno Ministarstvo kapitalnih invresticija da do kraja rasvijetli sve pojedinosti ovog slučaja.

„Da objave podatke o finansijama tih kompanija, o sprovođenju ugovornih obaveza i razlozima za kašnjenje kao i podatke o tome na koji način su te kompanije obezbijedile sredstva za ulaganje u ove poslove i koji interes imaju građani Crne Gore od svog tog posla“, rekla je Ćalović Marković.

Konzorcijum Eni i Novatek je 14. maja 2020. godine tražio i dodatno prolongiranje roka za završetak radova zbog COVID krize, sto je Vlada takođe prihvatila, pa su naftne kompanije obavezne da završe istražne bušotine do 13. marta 2022. godine.