Cvjetanje japanskog simbola – usled klimatskih promjena, trešnje zabilježile rekordan procvat!
Pomislite na Japan u proljeće, i slika koja vam padne na pamet vjerovatno je čuveni cvijet trešnje u zemlji, poznat i kao „sakura“ – bijelo i ružičasto cvijeće, koje prekriva gradove i planine, a latice prekrivaju zemlju.
Cvjetovi koji dožive „vrhunac cvjetanja“ koji traje samo nekoliko dana, u Japanu se poštuju više od hiljadu godina.
Mnoštvo ljudi proslavlja zabave gledajući i hrleći na najpopularnije lokacije kako bi fotografisali i imali piknike ispod grana.
Ali ove godine sezona cvjetanja trešnje nastala je i nestala u tren oka, u jednom od najranijih cvetanja zabilježenih – a naučnici upozoravaju da je to simptom veće klimatske krize koja ugrožava ekosisteme svuda.
Iasuiuki Aono, istraživač sa univerziteta u prefekturi Osaka, prikupio je zapise iz Kjota do 812. godine nove ere iz istorijskih dokumenata i dnevnika.
U centralnom gradu Kjotu, cvetovi trešnje dosegli su vrhunac 26. marta, najranije u više od 1.200 godina, rekao je Aono.
U glavnom gradu Tokiju, cvjetovi trešnje dostigli su svoj pun procvat 22. marta, što je drugi najraniji datum zabilježen.
„Kako se globalne temperature zagrjevaju, poslednji proljećni mrazevi se javljaju ranije, a cvjetanje se dešava ranije“, rekao je dr Levis Ziska sa nauka o zaštiti životne sredine Univerziteta Kolumbija.
Datumi vrhunca cvjetanja se mijenjaju svake godine, u zavisnosti od brojnih faktora, uključujući vrijeme i padavine, ali su pokazali opšti trend kretanja sve ranije i ranije.
U Kjotu je datum vrhunca lebdio oko sredine aprila vijekovima, prema Aonovim podacima, ali je počeo da se pomjera početkom aprila tokom 1800-ih. Datum je zabilježio tek kraj marta nekoliko puta u zabilježenoj istoriji.
„Cvjetovi sakure su veoma osjetljivi na temperaturu“, rekao je Aono. „Puno cvjetanje može biti ranije ili kasnije, zavisno od same temperature“, rekao je. „Temperatura je bila niska 1820-ih, ali je do danas porasla za oko 3,5 stepeni Celzijusa.
Ovogodišnje sezone posebno su uticale na datume procvata, dodao je on. Zima je bila vrlo hladna, ali proljeće je došlo brzo i neobično toplo, pa su „pupoljci potpuno budni nakon dovoljno odmora“.
Njihov rani procvat, međutim, samo je vrh ledenog brijega svjetskog fenomena koji bi mogao destabilizovati prirodne sisteme i ekonomije zemalja, rekao je Amos Tai, docent za nauku o zemlji na Kineskom univerzitetu u Hong Kongu.
Postoje dva izvora povećane toplote, što je glavni faktor zbog kojeg cvijeće cvjeta ranije: urbanizacija i klimatske promjene.
Sa povećanom urbanizacijom, gradovi imaju tendenciju da postanu topliji od okolnog ruralnog područja, u onome što se naziva efektom toplotnog ostrva. Ali veći razlog su klimatske promjene, koje su izazvale porast temperatura u regionu i svijetu.
A ovi raniji datumi nisu samo stvar turista koji se hvataju da uhvate vrhunac kako bi procvjetali prije nego što latice sve padnu – to bi moglo imati trajni uticaj na čitave ekosisteme i ugroziti opstanak mnogih vrsta.
Nije ograničeno na cvjetove trešnje
Ovogodišnja promjena u datumima cvetanja nije ograničena samo na Japan; cvetovi trešnje koji krase plimski bazen u Vašingtonu, takođe su rano procvetali.
Prema podacima Nacionalnog parka, datum vrhunca cvetanja trešnje u Vašingtonu napredovao je za skoro nedelju dana od 5. aprila do 31. marta.
A efekti klimatskih promena nisu ograničeni samo na cvetove trešnje. “Cvetovi trešnje upadaju u oči, ljudi vole da ih odu videti, ali i mnoge druge biljke doživljavaju promene u svom životnom ciklusu, a možda imaju još jači uticaj na stabilnost njihovih ekosistema “, rekao je Tai.
Ista pojava se već događa sa mnogim usevima i ekonomski vrednim biljkama, rekao je on, što predstavlja velike probleme za sigurnost hrane i egzistenciju farmera.
Suše, propadanje useva i rojevi skakavaca direktno su pogođeni zalihama hrane u nekim od najugroženijih regiona na svetu.
U nekim regionima poljoprivrednici mogu biti primorani da promene vrste useva koje uzgajaju.
Neke klime postaće prevruće za ono što sada rastu, dok će druge klime videti više poplava, više snega, više vlage u vazduhu, što će takođe ograničiti ono što se može uzgajati.
„Poljoprivrednici mnogo teže predviđaju kada će imati dobru, a kada lošu godinu“, dodao je Tai. „Poljoprivreda sada više liči na kocku, jer klimatske promjene nasumično odabiraju stvari koje se dešavaju u našim ekološkim sistemima.“
Izvor: DDL