Češka bilježi najviše umrlih od korone na milion stanovnika, razlog gojaznost
Češka bilježi najviše mrtvih u pandemiji na milion stanovnika. Ljekari razlog nalaze i u gojaznosti – Česi su najdeblji u cijeloj Evropskoj uniji. Veza između gojaznosti i povećanog rizika od virusa odavno je dokazana.
Češka je svjetski rekorder po broju smrtnih slučajeva od korone u odnosu na broj stanovnika. Sa blizu 28.000 smrti ukupno, to daje 2.606 mrtvih na milion stanovnika. Na toj neslavnoj listi slijede Mađarska, BiH, Crna Gora, Bugarska, Belgija i Sjeverna Makedonija, sve sa preko 2.000 mrtvih na milion ljudi. Doduše, podaci iz različitih zemalja su tek uslovno uporedivi jer ne vode sve države statistiku jednako revnosno, a ima naznaka da se ponegdje podaci i prikrivaju.
No u Češkoj dnevno umire po više od stotinu ljudi. „Naučnici procjenjuju da je stvarni broj žrtava za trećinu veći“, kaže profesor Jan Konvalinka, zamjenik rektora na Karlovom univerzitetu u Pragu.
Zanimljivo je da Češka pruža relativno visok kvalitet zdravstvene zaštite, koji blizu evropskog prosjeka i ima drugi najveći životni standard u postkomunističkim zemljama Evrope. Otkud onda toliki broj smrtnih slučajeva od kovida 19?
Najveći broj eksperata i analitičara u Češkoj krivicu za tok pandemije pripisuju populističkoj vladi oligarha Andreja Babiša.
„U situaciji u kojoj su druge zemlje uvodile karantin, u Češkoj su popuštane mjere. To se dogodilo nakon ljetnjeg raspusta, kao i pred Božić“, kritikuje Vaclav Horejši, imunolog Češke akademije nauka.
Drugi razlozi za veliki broj smrtnih slučajeva zbog korone su slabe kontrole mjera, nedovoljno praćenje kontakata zaraženih, mali broj testiranja i u novije vrijeme brže širenje britanskih mutacija virusa.
Lideri u konzumaciji alkohola, marihuane i cigareta
Naučnici smatraju da visokoj stopi smrtnosti doprinosi i nezdrav način života mnogih Čeha. Ova zemlja EU je na prvom mjestu u svijetu po konzumiranju piva sa 200 litara po glavi stanovnika godišnje. Češka je lider i po raširenosti konzumacije marihuane među mladima, a visoko je i prema broju pušača.
Tome treba dodati da se u doba korone pokazalo da su zdravstvene posledice gojaznosti više nego očigledne. I tu su Česi „lideri“ u Evropskoj uniji: 57 odsto žena i čak 71 odsto muškaraca imaju prekomjernu težinu.
Naučne studije koje je nekoliko mjeseci po početku pandemije citirala svjetska federacija za gojaznost su pokazale da postoji jasna veza između gojaznosti i rizika od smrti pri zarazi koronom.
Ljekari u Češkoj pokušavaju da upozore stanovništvo od rizika gojaznosti.
„Nažalost Češka drži rekord po broju gojaznih u Evropi“, kaže Ladislav Dušek, rukovodilac nacionalnog Instituta za zdravstveno informisanje i statistiku.
„Gojazno je osamdeset odsto korona-pacijenata, koji su primljeni u bolnice.“
„Najjače su pogođeni gojazni“, kazala je Češkom radiju Martina Vašakova, direktorka Plućne klinike na Univerzitetskoj klinici Tomajer u Pragu. „Svako bi mogao da bar malo oslabi, ali umjesto toga su se nažalost mnogi ugojili.“
Vašakova smatra opasnim stepen gojaznosti, koji u Češkoj važi kao „normalan“. „Stomak kod muškaraca i žena predstavlja povećani rizik“, kaže Vašakova.
Nade u ljepše vrijeme
„Gojaznost uopšte veoma snažno povećava rizik od zaraze Kovidom 19“, kazao je istraživač gojaznosti Jozef Čupka. „Kada gojazna osoba oboli, postoji znatno veći rizik da će završiti na odjeljenju intenzivne njege. A kada završi na intenzivnoj, znatno je veći rizik da umre.“
Dio problema po Čupki su i mjere za suzbijanje pandemije: zabranjeno je bavljenje sportom u zatvorenom, a raste potrošnja alkohola i stepen gojaznosti.
U ponedjeljak (12. april) su mjere blago popuštene. Stručnjaci se nadaju da bi lijepo vrijeme i više kretanja moglo da smanji stopu gojaznosti. Češki ljekari su u jedno sigurni: u borbi protiv korone računa se svaki kilogram.
(DW)