Brojnim zaplijenama kokaina, u akcijama policije koje su sprovedene na međunarodnom nivou, Balkanski kartel jeste oslabljen, ali neznato. U švercu narkotika ova kriminalna struktura i dalje zarađuje ogromne svote novca i trenutno ima kontrolu nad 80% transporta kokaina iz Južne Amerike u Evropu.
Kako je u razgovoru za portal „Dan“ kazao profesor i kriminolog Velimir Rakočević, bezbjednosno interesantna lica iz Crne Gore imaju ključnu i nezamjenjivu ulogu u kartelu, kontrolišu svaku fazu šverca kokaina.
– Cijena jedne tone kokaina je oko 200 miliona evra. Poznato je da ako se čak devet desetina droge zaplijeni, dovoljna je jedna desetina da svi u kriminalnom lancu ostvare dobru zaradu – ističe Rakoćević.
Na pitanje portala „Dan“ Rakočević dodaje da je mjesečni prihod od šverca droge za pomenutu kriminalnu mrežu veći od godišnjeg budžeta jednog broja država.
-Balkanski kartel jeste oslabljen brojnim akcijama državnih organa ali ne u toj mjeri da bi njegove kriminalne aktivnosti bile usporene ili zaustavljene. Naprotiv, vidimo da je vrlo otporan budući da je prisutan u sve većim kriminalnim aktivnostima na više kontinenata – smatra Rakočević.
Kada je u pitanju funkcionisanje ove kriminalne strukture, pojašnjava da je za ovaj kartel specifično to da je strukturiran različito od ostalih dobro poznatih kartela koji funkcionišu po principu hijerarhije (odozgo-nadolje).
Luka Bar i Drač najatriktivnije ulazne tačke kokaina
Prema ranijoj analizi INTERPOLA i Kancelarije Ujedinjenih nacija za drogu i kriminal (UNDOC) „Cocaine Insights“, neke od najatriktivnijih ulaznih tačaka kokaina su luka Drač u Albaniji i Bar Crnoj Gori. Prema istim podacima, droga se skladišti nedaleko od njih gdje se razbija drugim supstancama, čime se povećava njena količina.
– Poslednjih godina nezakonite aktivnosti evropskih kriminalnih grupa iz balkanskog regiona koji se odnosi na trgovinu kokainom iz Latinske Amerike izgleda da ima značajno pojačan. U 2018. i 2019. osumnjičeni su identifikovani iz zemlje srpsko-hrvatskog govornog područja: Bosna i Hercegovina, Hrvatska, Crna Gora i Srbija i uhapšeni su zbog organizovanja prevoza značajnih količine kokaina u Evropu iz Argentine, Bolivija (višenacionalna država), Brazil, Kolumbija, Ekvador i Peru. Na osnovu podataka o velikim pojedinačnim zaplijenama kokaina u Evropi od 2017. nadalje, holandska nacionalnost bila je na prvom mjestu među ljudima uhapšenim u vezi sa takvim zaplijenama, ali državljani od četiri gore pomenute balkanske zemlje zajedno, bili su podjednako istaknuti. Nekoliko nedavnih incidenata i istraga otvoreno je prijavljeno i posebno se ističe uloga Crnogorca- pojasnili su iz EUROPOLA.
-Grupe koje govore albanski i srpskohrvatski pregovaraju sve aktivnije u nabavci velike količine kokaina sa izvorom. Nekoliko izvora potvrđuje proširenu ulogu balkanske kriminalne grupe međunarodnoj ilegalnoj trgovini kokainom. Vjerovatno je da posebno romske grupe koje govore albanski djeluju uglavnom nezavisno od druge grupe iz regiona Balkana, mada dolazi i do saradnje. Vlasti iz Ujedinjenog Kraljevstva identifikovale su posebno albanske grupe, među kriminalcima sa Balkana, i ustanovili su značajnu kontrolu droge na tržištima Velike Britanije- navedeno je analizom koju je ranije detaljno objavio portal Dan.
-Da budem precizan ova kriminalna organizacija radi u manjim grupama (ćelijama) koje čini više osoba od kojih svaka ima više identiteta i putnih isprava. U odnosu na slične klanove je u prednosti zbog većeg stepena pokretljivosti i spretnosti da krijumčare velike količine droge. Radi se o adaptiblinom tipu kriminalne organizacije koja trenutno ima kontrolu nad 80% transporta kokaina iz Južne Amerike u Evropu – dodaje Rakočević.
Prema njegovim riječima, ključnu ulogu u vršenju krivičnih djela iz oblasti zloupotrebe droga imaju članovi ovog kartela koji su iz Crne Gore, Srbije i drugih država bivše SFRJ.
– Državljani Crne Gore, koji su uključeni u ovaj narko biznis, su prema dostupnim podacima nezamjenljivi na ključnim pozicijama u kartelu i kontrolišu svaku fazu krijumčarenja kokaina – ističe Rakočević.
Kriminolog Rakočević dodaje da poslednje zaplijene jasno govore da ovaj kartel ima dominaciju na narko tržištu.
Ilegalno stečen novac Balkansi kartel “pere” ulaganjem preko legalnih poslovanja.
Balkanski kartel: Proizvodnja droge na istorijskom vrhuncu
Narko-biznis balkanske mafije prije par godina probio je granice regiona. Tako je organizovane kriminalne grupe sa ovih prostora pozicionirao u sam vrh evropskog narko-tržišta. Kako je ranije pisao portal Dan, među klanovima sa domaćih prostora posebno se izdvajaju kotorski „kavački“ i „škaljarski“ klan koji usko sarađuju sa mafijama iz susjednih zemalja ali i onih sa međunarodnih adresa. Prema ranijim procjenama, godišnje je tržište narkotika u EU vrijedno najmanje 30 milijardi eura. Trgovci drogom iz Zapadnog Balkana su sve aktivniji u nabavci velikih količina kokaina na izvoru u Latinskoj Americi. To su podaci analize Interpola i Kancelarije Ujedinjenih nacija za drogu i kriminal (UNDOC) „Cocaine Insights“. Prema ovom izvještaju, balkanska mafija je na „vodećem mejstu“ u rasturanju kokaina.
-Postoje brojne mogućnosti da prljavi novac od droge ubace u legalne tokove, preko bankarskog sektora, sektora osiguranja, ortačkih društava, nagradnih igara, ulaganja u nekretnine i slično. U ovim nazakonitim poslovima ključnu ulogu imaju osobe koje su posrednici kao fiktivni vlasnici firmi koji omoguićavaju da se pravi vlasnici prljavog novca ne pojavljuju u zvaničnim dokumentima. To najčešće rade preeko ofšor zona- pojašnjava on.
Glavna ruta šverca kokaina za Balkanski ratel, kako je potvrdio Rakočević je i dalje šverc droge iz Južne Amerike u Evropu.
Rakočević je naveo da je pomorski put i dalje glavna opcija za šverc droge.
Prema navodima struke, to je jedan od najpovoljnijih načina za šverc droge kada je u pitanju Balkanski kartel, sa najmanje rizika. Sporni tovar i kada bude otkriven, onaj kome je upućen i onaj ko ga šalje u većini slučajeva ostaju neotkriveni.
Razbijanje kriptovane aplikacije “SKY” I “ANOM” su uticali na Balkanski kartel ali, kako navodi Rakočević, u neznatnoj mjeri.
Međunarodne akcije nadležnih su i dalje glavni vid borbe protiv balkanskog kartela i šverca ogromnih količina kokaina.
Kolumbija na oprezu zbog balkanskog kartela
Kolumbijske vlasti su na oprezu zbog uticaja balkanskog kartela u toj zemlji, objavio je u maju ove godine list “Elespectador“.
– Policijski obavještajni izvori ostaju u pripravnosti zbog nivoa uticaja koji balkanski karteli imaju na državnoj teritoriji. Iako je vlastima od 2020. godine bilo jasno da su emisari ovih mafija prisutni u Kolumbiji, tokom posljednjih nekoliko mjeseci policija i tužilaštvo uhvatili su dva ozbiljna aktera kolumbijske trgovine drogom koji su djelovali u sjenci i sarađivali su sa ćelijama ovih mafijaških mreža iz Evrope – navodi pomenuti medij.
Kako se tvrdi, vlasti već znaju ko će biti nove karike u Kolumbiji za grupe za šverc droge iz Srbije i Albanije. Obavještajne službe su čak jasne da balkanske mreže ostaju prisutne u Bogoti, Medeljinu i Santa Marti.
– Najverovatnije je da će i dalje stizati i teško ih je identifikovati, jer neki dolaze iz Ekvadora i ostaju neprimijećeni kada pređu granicu sa tom zemljom – rekao je uniformisani policajac koji prati ove evropske klanove.
Za sada, vlasti nastavljaju da prate kako ljudi sa Balkana malo po malo stižu na teritoriju Kolumbije, navodi se u članku lista “Elespectador”.